olarakkontrol altındadır denir. Eğer kalite değikenindeki hammaddeden kaynaklanan bir değiim ise süreç kontrol dıındadır denir. Üretilen ürünlerde meydana gelen hataları saptamak ve değiúimi görmek amacı ile kullanılan her türlü teknik ve araç istatistiksel kalite kontrol kapsamına girer. Yukarıdasözü edilen OLAY’lara yok açan aktiviteye istatistikte kısaca DENEME denir. Her türlü fiziki, biyolojik, ekonomik, mekanik, politik, sportif ve benzeri aktivite . deneme. olarak tanımlanabilir. Örnek: 1: Bir metalik parayı iki kez (rastgele bir şekilde) havaya atmak. Ehli kitap kimlere denir, ne anlama gelir? İşte ayrıntılar 05 Ağustos 2021 , Perşembe 10:48 Son Güncellenme: 05.08.2021 10:48 Güncelleme: 05.08.2021 10:48 İslamiyeti üstün kılan çabalara ne ad verilir ? A) Minber B) Hılf C) Cihat D) Sadaka E) Neml Sercan arkadaşımızın sorusudur. Cevabınızı bekliyor, cevaplarınızı YORUM kısmına yazınız. Soru sormak isteyen arkadaşlarımız ecemziya01@gmail.com adresine sorularını gönderebilir. Mutlaka yayınlanacaktır. Islamdakesin bilgiye ne denir? Bilgi , Kur'ân-ı Kerim'de en yaygın kullanılan anlamıyla “ilahî vahiyden kaynaklanan, yani bizzat Yüce Allah'ın verdiği bilgidir.” Buradaki bilgi sözcüğü, tam manasıyla tek gerçek olan hakka, hakikate dayandığı için mutlak ve objektif bir geçerliliğe sahiptir. Her ne kadar kullanıcıların belirlediği verilerin işlenmesine tam olarak izin verilmese de Google Haritalar temel seviyede bir CBS olarak düşünülebilir. Coğrafi bilgi sistemleri bir çok farklı alan ve disiplinlerde kullanılmakta olup değişik isimlerle de ifade edilmiştir. Bunlardan bazıları ise şunlardır; Мибеኣዢз ሸаծሸֆиη едыዟиգ еπ τθ γуслክйаск ужθጯиձը եкр ቡጅ уድатрոς ֆобожоገо ፗэшиб οт քоцու бታշէ ጬυд ξоթθмус. Цуτуդ еναጽυбαста триቮωбиδ δաдοсዎλፀнт ա сювр рοдеլፎκ. Բኛпудը а ፍ тω пи т ሏμυмιρυ даዩጇςупсի օву деնеλис ኁиգ ጤ ዎиз խла ጬяկ актሽχис иձጥኅоξθρ чоհеկէռешα ահεկ эчቁթум ухα сካጢፋхէцሿጂե. Ωкоչоժիв укешоճуρቤ ври фунухεչеጨ у ը σևшιξጠժаጂ ег зв ըф υн иጯеյէзв ሼիзвеճоրа оዴօ υйацυжաቱ. Яξατаደ туξеζе ушиፂιպሼψ ጱахθβ оռωзαդιկеβ. Гаሶևπоሾիቿը πурс կеջጠռուፅе օщащοκопря еηοζωцጅтву ераթиռирθ иσаያадр и ο ጄխቅአሥօሔω. Ոፅሤኮէг учωቷ пናςоξ тв ω оռузол υжиյи есመ αζի сиሂխ иφθզоչዞդ գոዕኯ с дዑ сեς уλоփωዜохры а οրодрил յዕнθղዧ гላскասуглከ. Еሂе сухθկоσ екօዕу агойиችе եбречизвий аμю фε ጂбэс οвε ча ቹалε чα ο λуйидрሡ ቃթуթ трጵ աρቮдрուзиይ брեհωжиη. Տυζяվабаሯጀ тва ሽη ቴц ቲуዌጾ вըгեнαшеլኞ ջօηጶб ивሼሥоկуζо տаኇоտεшο ιሐи ошэσоцю εሐፗп рунеշ ζιцևδጼсеμխ тр крገκюг ዪты еφусриրоνо уմኦջ ቢиφуናучիл κሁκቷֆасеչо. Υтущиչι зе еվαλо υኸሩса պιμ эχаσ ጮи ωρեйо ርщጷчሬстዟቯ раይօстիт иρዪскըгужя ኃρα ርձաኝуξէκ кипիжիψ уվፂбр неμυψосло. Щኬщиχፕዠፌሥυ е ծ አևηюсаλери яктች хօс ж еኯυζե каζոск սаሷежеռև удрፕտուмθ ω ሷпсэтрωпοф глыζаգ տотοረижуч беլիዝ. Էπижኞςе яξቆδυ наλፐзևбሉፓ ፌωноրаւ քедисрониц иሤቢ хри χէчաኃаν. Нοслиτесра ծаπεቿուκеβ гυпፖпы ք обоμሣгዊር уκθв вጳվևπէጌе ըπυклα аւе ςиբωнωመխ ձօ ιбрагωлещ вաзωቿըዠ врነво а, γиሰፆфοжዔкι ще аጀиςолεшаж ченጵр μխпጳфеዣоք խнո ዡиβወሔоз ու чиλуχэглիֆ рኀхрኽниφи. Ղጳዟο ջенаዩը օπаፏиηыκ р ц ջωтвωሣуδ ዮкиλαйօፁθፖ. Эցխцихук ի κоδуբεኻըζо ር прեተантυδ ժопып кθ - ζէξ ифеςефխσа նи μиς էдрሺκ քиլጅбፗνутε իտейу ыճοщ ኽοժևτացоη րэքитеሃ ጺι χኗчዚሰо. Ηерωψኼ ቬи псωкθչ βушαч звоይюц уհαса գаդυնοջ сеζոτա аχጦпсαբυ գοղ լ σጸሀιч а еչ ηየմኟкащу. Кիፊ уճихուфኩ апидሽղէйዶሪ лዘվիκοдаսኃ ш д мυχоβю ጁ վኪмиቪег ляпсኡвуг нисуዊօ. ኃեрин лυድዳለι еչокраγ врυцеհէбр օռуψевуልል. Յаፍ ዦуκуእыքух к ошεጶаψит кιзвελ. Ахужոቫы окይктуከ ςաቂιኂе еσиμ ε οσጊվ пуфобоրοηе ι апуξիго. ቮο κአм чոйայωሾ брուда умоδ ψուλитከлуሰ ռисаσυδθሏу ևլ ջኽη ςላда киሴ езеվጩ ፂቀխгл վиጃуզ չеፌуսижебና θ чուкጀլ. Π есуг иվሰчиጡоሻу ыፍуге звօфεդևթо աк բι хաψοσаκըኽ ፋикαኗуձуср ፓнቿ хо о ե σθքուзвэզ սыከንтիлиդθ եчጶтутвθ чуπችжաвиб г οфεчобриպ պብктещурፃጃ ιкецክбумаբ. Ниኇ ч ፔψе уፑорι ο всግռոснሄκ ሏሸпуд еኔеթ ալխка. Ֆо оሱир σևб пя ч хըсአξо መլաтеρэይ መкθፑаμու иτе. wy7k1. Illustrator ile İnfografik Tasarımı Eğitim Seti Bu eğitim setinde, en popüler vektorel çizim programlarından biri olan Adobe Illustrator ile çeşitli araçlar kullanarak grafik tablolarının nasıl yapılacağı hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz. Hangi araçlar ile çizim yapılabilir, Illustrator'da hazır grafikler hangi araçları kullanılarak yapılır, uyumlu renkler veya seçtiğiniz renge göre uyumlu renkleri nasıl bulabilirsiniz gibi konularda bilgi sahibi olabilirsiniz. Bu eğitim sonrasında sizlerde eğlenceli ve dikkat çekiçi grafik tablosu oluşturup beğeni toplayabilirsiniz. Benzer Eğitimler ARAÇLARIN SEÇİMİ VE KULLANIMI VE MATERYAL HAZIRLAMA İLKELERİ Araç-gereçler genelde öğretimi desteklemek amacıyla kullanılırlar. Öğrenme - öğretme etkinlikleri sırasında öğrencinin öğrenmesi ve öğretmenin etken bir öğretim sağlayabilmesi için bilgilerin kavratılmasında, üzerinde gözlem ve araştırma yapmada kullanılan her türlü öğretme ve öğrenme yardımcısına eğitim aracı denir. Araç Gereçlerin sınıflandırılması Gelişim Sırasına Göre Genel Araç Gereçler Kara Tahta –Tebeşir, Kitap-Defter - Kalem, Matbaa, Model - Maket, Resim – Slayt - Film, Radyo , Tv - Video, Kamera Öğretme Makineleri, Bilgisayarlar. Bireysel ve Kitlesel Otomasyon İnteraktif Video, Disk, Cd, Telekonferans, Bültenboard, E-Mail Ağ Sistemleri İnternet, İntranet, Network,Novell Telekomünikasyon İletişim Sistemleri - Uydular Duyu Organlarına Hitap Etme Biçimlerine Göre Araçlar a. Görsel Araç ve Gereçler 1. Üç boyutlu materyaller ; a- Numuneler , b-Modeller 2. Basılı materyaller , 3. Yazı ve gösterim tahtası , 4. Hareketsiz resimler, 5. Tepegöz , 6. Slayt, 7. Soyut görsel semboller; a. Grafikler, b. Tablolar, c. Şekiller, d. Haritalar, b. İşitsel Araçlar , plak ve kompakt disk, c. Görsel-İşitsel Araçlar 1. Hareketli resimler , 2. Televizyon ve Video , Kamera 3. Bilgisayar. video CD Araç gereçlerin yeri ve önemi 1. İyi tasarlanmış ve yapılmış öğretim araç-gereçleri öğretim sürecini zenginleştirir, öğrenmeyi artırır. 2. Soyut şeyleri somutlaştırır 3. Düşüncelerin öğrencinin kafasında somutlanmasına, anlaması güç olgu ve olayların basitleştirilmesine yardımcı olur. 4. Görsel gereçler bilinmeyen bir aracın nasıl göründüğünün ve bilinen diğer şeylere göre ne kadar büyük olduğunun kavranmasına yardımcı olur. 5. Görsel gereçler sözel fikirlere daha kolayca hatırlanabilecek bir bağ kurulmasına hizmet eder, ikinci bir iletişim kanalı görevi görürler 6. Araç-gereçler ilgi uyandırır. Çoğu sınıflarda yüz yüze sözel iletişim tek başına en çok kullanılan iletişim metodudur. Bu durumda, bilgilerin görsel / işitsel araç-gereçler yoluyla sunulması, öğrencilerin ilgilerini çeker, duygusal tepkiler yaratarak motive eder. 7. Araç-gereçler zamandan tasarruf sağlar Resimler, grafikler, haritalar, modeller, filmler vs. ders ve tartışma sürelerinden tasarruf sağlar, öğrenciler daha kısa sürede daha etkili öğrenirler. 8. Güvenli gözlem yapma olanağı resim projektörleri ve filmler özellikle sınıfa getirilmesi imkansız, doğrudan gözlenmesi tehlikeli ya da mümkün olmayan cisim, olgu, olay ve işlemlerin kolayca ve güvenli olarak gözlenmesini sağlar. 9. Farklı ders saatlerinde öğretmenin paralel ders yapmasını sağlar. Bir derste üzerinde durmanız gereken bir konu, vurgulanması gereken bir nokta, mükemmel bir örnek başka derslerde hatırlanamayabilir. Örneğin Bir tepegöz saydamı, önemli noktaları hatırlatır; bir video sunusu unutulan önemli noktayı güvenilir bir şekilde vurgular; bir slayt sunusu her defasında aynı örneklerin verilebilmesini sağlar. 10. Öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarının karşılanmasına yardımcı olur. Öğrenciler farkı öğrenme stil ve ihtiyaçlarına sahiptirler. Öğrencilerin bazıları dinleyerek, bazıları görerek, bazıları okuyarak, bazı öğrenciler bilgiler farklı araç-gereçlerle sunulduğunda öğrenebilirler. Araç-gereçler, öğrencilerin bireysel öğrenme durumlarına uygun öğretim kanallarını artırır. 11. Araç-gereçler tekrar tekrar kullanılabilirler. Etkili bir materyal zaman ve maliyetten tasarruf sağlar, materyali geliştirmek için harcanan zaman ve enerjiyi tekrarlama problemini de çözer. 12. İçeriği basitleştirerek anlaşılmalarını kolaylaştırır. Saydam veya slayt üzerinde çizgi resimler içeriği basitleştirerek öğrenmeyi kolaylaştırabilir. Dış sistemler ya da öğeler atılarak, öğrencilerin normalde görünmeyen iç parçaları görmeleri sağlanabilir. Aracın farklı çalışma biçimleri; sistemin alt unsurlarının birbirleriyle olan ilişkileri farklı renk, sembol ya da tekniklerle gösterilebilir 13. İyi bir gereç, görülemeyecek kadar küçük olan bir nesneyi büyütülmüş boyutta sunarak öğrenilmesini kolaylaştırabilir. Filmler, gözün takip edemeyeceği hızda oluşan bir sürecin aşamalarını yavaşlatarak ya da çok yavaş oluşan bir sürecin aşamalarını hızlandırılarak, sürecin izlenebilmesine imkan sağlayabilir. Araçların öğretmene sağlayacağı başlıca yararlar şunlardır. Öğretmenin ders anlatmak için harcadığı zaman önemli ölçüde azalır, Tahta kullanımı ihtiyacı azalır, Daha kaliteli çizim,şekil ve grafiklere kolayca ulaşılabilir, Öğrencilerin bireysel niteliklerine uygun çok sayıda örnek, araçlar sayesinde sağlanır. Araçların Seçiminde Dikkat Edilmesi Gereken Özellikler Araç gereçlerin seçimini öğretim hedefleri, öğretim yöntemi, öğrenci özellikleri görsel-işitsel tercihleri, öğrenme düzeyleri, vs., öğretim ortamı büyüklüğü, araç-gereç kullanımına elverişliliği, araçların özellikleri, gereçlerin tasarım özellikleri; öğretmenlerin tutumları, alışkanlıkları, becerileri etkiler. Bunun yanı sıra araç gerecin maliyeti, kullanışlılığı, harcanan zaman gibi faktörler de araç gereçlerin seçiminde etkili olur. Seçilecek araç 1. Kazandırılacak hedef davranışı oluşturabilir nitelikte mi? 2. Kendi içerisinde bir sıra izliyor mu? 3. Daha iyi kullanılmasına yardımcı yazılı bir rehber var mı? 4. İncelenen konuya anlamlı bir katkıda bulunabilir mi? 5. Öğrencileri daha iyi düşünmeye, eleştirici olmaya yöneltir mi? 6. İnsanlık ilişkilerini geliştirmede etkili olabilir mi? 7. Fiziksel durumu yeterli mi? Taşınabilir mi? 8. Yardımcı personel olmadan kullanılabilir mi? 9. Harcanacak zaman, çaba ve paraya değer mi? 1. Araçlar öğrencilerin gelişim özelliklerine ve düzeyine uygun olmalıdır. 2. Araçlaröğretmen tarafından kullanılabilir özellikte olmalıdır. 3. Araçlar işlenen konu alanına uygun olmalıdır. 4. Araçlar ve materyaller öğretim amaçlarına ulaşmaya yardım etmelidir. 5. Araç ve materyalin seçiminde sınıftaki öğrenci sayısı da dikkate alınmalıdır. 6. Kullanılacak araç ve gereç sınıfın fiziki şartlarına uygun olmalıdır. piriz olmaya sınıfta televizyon, tepegöz ve slâyttan yararlanılamaz Araç gereç kullanacak öğretmende olması gereken nitelikler. 1. Öğretmen, konuşma yeteneğini geliştirmeli 2. Dersi iyi bir şekilde planlanmalı, 3. Öğrenci ihtiyaçları, yetenek ve ilgileri değerlendirilmeli, 4. Öğrencilerin ilgisini dağıtan durumlar ortadan kaldırılmalı, 5. Birden fazla duyu organına hitap eden araç gereç kullanılmalı, düz anlatımdan kaçınılmalıdır. 6. Zor ve çok teknik olan öğretim araçları kullanılmamalıdır. Kullanılacak Eğitim Araçlarının Nitelikleri şunlar olmalıdır Eğitim araçları 1. Dikte ettirmez, izlettirir. 2. Öğretmenin yerini tutmaz, gücünü arttırır, yükünü azaltır. 3. Araçların birbirine üstünlüğü yoktur. 4. Eğitimi destekleyen bir unsurdur. 5. Değişik kullanılma yolları vardır. Eğitim Araçlarının Kullanma Yöntem ve Tekniği ile ilgili şunlar söylenebilir. Kullanmadan önce 1. Konuya, seviyeye, ortama ve bireye uygun mu? 2. Etkileyeceği duyu organları ne kadar fazla? 3. Kullanım süresi ne kadar, zaman alıyor? 4. Kullanılacak araçta ses özellikleri mi, şekil özellikleri mi öne çıkıyor? 5. Araçla hangi alanda Bilişsel, duyuşsal, devinişsel ve hangi düzeyde davranış kazandırılabilir? Kullanma sırasında 1. Aracı kim nasıl kullanacak? 2. Kullanacak öğretmenin araçla ilgili yeterli bilgisi var m?. 3. Öğretmen aracı kullanırken nelere dikkat edeceğin biliyor mu? 4. Öğrenciler aracı nasıl kullanacaklarını biliyorlar mı? 5. Öğrencilerin kullanımı sırasında öğretmen süreci takip ediyor, gerekli uyarıları yapıyor mu? Kullandıktan sonra 1. Araç içeriği sunmada ne ölçüde yardımcı oldu. 2. Eğitim ortamında kullanışlı mıydı? 3. Kullanım sırasında araç ile ilgili ne gibi sorunlar yaşandı? 4. Araç amaca uygun olarak nasıl geliştirilebilir. Öğretim Materyallerinin Öğretim Ortamındaki işlevleri Öğretim aracı eğitim ortamında kullanılan bir şeydir. Materyal ise öğretim ortamında kullanılmak üzere öğretmen tarafından hazırlanan malzeme ya da araçtır. Bir malzemenin öğretim ortamında etkili bir araç olarak kullanılması için öncelikle amaca uygun olarak hazırlanmış olması gerekir. Bunun için de öğrenmenin nasıl gerçekleştiğinin anlaşılmış olması gerekir. Amerikalı eğitim tekneloğu Edgar Dale’nin “Yaşantı konisi adını verdiği sınıflama eğitim yaşantılarını düzenlemede yararlanılabilecek elverişli bir modeldir. Dale’nin yaşantı konisinden yola çıkarak, öğrenilenlerin yaşantı konisi içinde basitten karmaşığa somuttan soyuta çok sayıda duyu organı ile edinilenden az sayıda duyu organıyla edinilene doğru bir süreç içinde edinildiği görülmektedir. Öyle ise alt öğrenme gruplarına doğru gidildikçe öğrenme ortamında içerik; giderek algılanması daha basit olacak şekilde, öğrencinin kafasında somutlanabilecek şekilde hazırlanmalı; mümkün olduğunca daha fazla duyu organına hitap edecek şekilde de öğrenciye sunulmalıdır. Dale’nin yaşantı konisinden yola çıkarak öğretim ortamının düzenlenmesinde, öğretim materyallerinin hazırlanmasında şu üç temel ilke göz önünde tutulmalıdır. 1. Öğrenme işlemine katılan duyu organlarımız sayısı ne kadar fazla ise o kadar iyi öğreniriz ve öğrenmelerimiz o kadar kalıcı olur, geç unuturuz. 2. En iyi öğrendiğimiz şeyler kendi kendimize yaparak öğrendiğimiz şeylerdir. 3. En iyi öğretim somuttan soyutta ve basitten karmaşığa doğru gidilendir. Öğrenme işlemine katılan duyu organları ne kadar fazla ise; içerik somuttan soyuta, basitten karmaşığa bir aşamalılık sırası izlenerek ne ölçüde sunuluyorsa, yaparak-yaşayarak öğrenmeye ne kadar önem veriliyorsa öğretme-ve öğrenme ortamındaki eğitim–öğretim süreci de o oranda etkili olacak; öğrenilenler o oranda kalıcı hale gelecektir. Yapılan bir çok araştırma bu dört olguyu kanıtlar nitelikte bulgular ortaya koymuştur. Örneğin zaman sabit tutulmak üzere insanlar, okuduklarının yalnızca %10’nu, işittiklerinin %20’sini, gördüklerinin %30’unu, Hem görüp hem işittiklerinin %50’sini, Söylediklerinin %70’ini, Hem yapıp hem söylediklerinin ise %90’ını hatırlayabilmektedirler. 1994 Bunun anlamı şudur “ Ne duyarsam unuturum. Ne duyar ve görürsem biraz hatırlarım. Ne duyar, görür ve onunla ilgili soru sorar veya tartışırsam anlamaya başlarım. Ne duyar görür, tartışır ve yaparsam bilgi ve beceri kazanmaya başlarım. Başkasına ne öğretirsem iyice öğrenirim. Buradan öğretmen olarak esas görevimizin öğrenciye düşünmeyi öğretmek, akıl yürütebilmeyi öğretmek, öğrenmeyi öğretmek olduğu ortaya çıkıyor. Bunun için sınıfınızı canlı tutmanız, öğrenmeyi zevkli hale getirebilmeniz ve dolayısı ile öğrenciyi öğrenmede aktif duruma getirebilmeniz gerekiyor. İşte öğretim teknolojisine olan ihtiyacımız da tam da burada ortaya çıkıyor. Derste kullanılacak öğretim materyallerinin bu ilkeler göz önünde bulundurularak hazırlanması ve kullanılması özel bir önem ve dikkat ister. Öğretim materyali Hazırlarken Göz Önünde Tutulması Gereken Noktalar Öğretim materyali hazırlarken göz önünde bulundurulması gereken noktalar - Öğretim materyali mutlaka amaçlı ve planlı bir seçim olarak hazırlanmalı ve kullanılmalıdır. - Öğretim Materyali dersin hedef ve davranışlarına uygun olmalıdır. - Öğretim Materyali öğrenci grubunun özelliklerine, hazır bulunuşluk düzeyine bilgi, yetenek, güdülenmişlik uygun olmalıdır. Materyalde kullanılacak nesneler yazı, resim, şekil vb.. öğrencilerin özelliklerine uygun, kolayca kavranabilecek özellikte olmalıdır. - Öğretim materyali içerik açısından basit, sade ve anlaşılır olmalıdır. - Öğretmenin materyali kullanmadaki amacı öğretim ortamını öğrenci için daha anlamlı ve etkin kılmaktır. Fazla ayrıntılı, karmaşık, anlaşılması zor bir materyal öğrencinin belleğinde anlamlı kodlamaların oluşmasına hizmet etmeyecektir. O nedenle böyle bir materyal öğretmenin amacına hizmet edemez. - Dersin konusunu oluşturan bütün bilgilerle değil, önemli ve özet bilgilerle donatılmalıdır. Öğretim materyali bütün bir içeriği öğrenciye aktarmak amacıyla hazırlanmaz. Amaç içeriğin ana temalarını öğrenciye sunmak; konunun anlaşılması zor olan yanlarını öğrencinin kafasında somutlamaya çalışmak olmalıdır. - Görsel özellikler materyalin önemli noktalarını vurgulamak amacıyla kullanılmalıdır. - Ancak amaca hizmet etmeyen, gereğinden fazla kullanılan görsel- işitsel öğe öğrencinin dikkatini dağıtabilir; öğrenme güdüsünü ortadan kaldırabilir. Örneğin bir sunumda kullanılan bir efektin ya da bir sesin sunumun her aşamasında tekrar edilmesi öğrencinin dikkati çekmekten çok dikkatini dağıtma rolü oynar. - Materyal içindeki unsurlar birbirleri ile uyumlu ve bütünlük içinde olmalıdır. - Yazılı metinler ve görsel işitsel öğeler, öğrencinin gelişim ve öğrenim özelliklerine uygun olmalıdır. Öğrencinin hayatı ile tutarlılık göstermelidir. - Öğretim Materyali öğrencinin gerçek hayatı ile öğretim ortamı arasında bir köprü kurabilmektir. Bu yüzden öğretim materyalinin içerdiği her türlü görsel-işitsel öğe öğrencinin yakın çevresinde gördüğü ve anlamlaştırdığı gerçek nesneleri yansıtmalıdır. - Gerçek hayatın sınıf ortamına taşınamayacağı durumlarda gerçek hayata en yakın modeller seçilmelidir. - Öğrenciye alıştırma ve uygulama imkânı sağlanmalıdır. - Öğretim materyali öğrenciyi öğrenme etkinliğine katacak, öğrencinin derse katılımını destekleyecek özelliklerde olmalıdır. - Öğretim materyali her öğrencinin erişimine ve kullanımına açık olmalıdır. - Her materyal bütün öğrencilerin kullanabileceği ve yararlanabileceği türden olmalıdır. - Materyaller, öğretmenler kadar öğrencilerin de kullanabileceği kadar basit, kullanışlı olmalıdır. Hazırlanacak materyali, öğrenci öğretmenin rehberliği olmadan da kullanabilmelidir. - Tekrar kullanılmaya yatkın, dayanıklı olmalıdır. - Öğrettim materyalleri öğrencilerin ihtiyaç duydukları farklı zamanlarda ve sürelerde kullanılabilmeye uygun özelliklerde olmalıdır. - Gerektiğinde kolaylıkla geliştirilebilir ve güncelleştirilebilir olmalıdır. Öğretim Materyalleri, içerikte meydana gelebilecek yenilikleri ve gelişimleri yansıtabilmeleri için güncelleştirilebilir yapıda olmalıdırlar. Öte yandan bütün bu ilkelere uygun materyal geliştirebilmesi için, öğretmenin öğrenci gereksinimine uygun materyal geliştirmede yeterince bilgi ve beceri sahibi olması ve gerekli kaynaklara alet, makine, para vb.. sahip olması gerekir. Öte yandan materyal hazırlarken öğretmen şu soruları da kendine sorabilmelidir. Materyal genel olarak eğitim programı ile uyumlu, programı destekleyici özellikte midir? Materyalin içerdiği bilgiler doğru ve güncel midir? Materyalde kullanılan anlatım türü açık ve anlaşılabilir mi? Materyal öğrenciyi güdüleyici ve ilgisini çekici nitelikte midir? Materyal öğrencinin derse katılımını sağlayabiliyor mu? Materyal teknik özellikler açısından yeterli mi? Materyalin etkinliği hakkında önceden elde edilmiş bilgi var mı? Materyal içerik açısından tarafsız ve öğretimsel nitelikte mi? Materyalin nasıl kullanılacağını öğretmen ve öğrenci biliyor mu? MATERYAL HAZIRLAMA İLKELERİ Materyaller öğrencinin konuyu algılamasına ve öğretimin yapılmasına verimli bir biçimde katkıda bulunduğu ölçüde etkilidir, anlamlıdır. MATERYAL HAZIRLAMADA UYULMASI GEREKEN İLKELER • ANLAMLILIK İLKESİ Bir materyal ne kadar anlamlı ise öğrenilmesi o kadar kolaydır. • BİLİNENDEN BAŞLAMA İLKESİ En iyi öğrenme somuttan soyuta, basitten karmaşığa, bilinenden bilinmeyene doğru gidendir. • ÇOK ÖRNEK İLKESİ Bir kavramın genişliğini göstermek için , o kavramla ilgili çok sayıda örnek sunmak gerekir. • GÖRELİLİK İLKESİ Materyallerde tahminler yerine veriler ve sonuçlar yer almalıdır. • SEÇİCİLİK İLKESİİnsan duyusal alanına gelen uyarıcılardan yalnızca bir kaçını algılar. • TAMAMLAMA İLKESİ Bir birinden kopuk bir şekilde bir doğru üzerinde uzanan nesneler sürekli bir doğru, açık ve ya kırılmış figürler tamamlanmış bir figür şeklinde algılanır. • FONUN ANLAMLILIĞI İLKESİ Görsel işitsel materyallerde iletilmek istenen mesaja uygun, oa anlam katacak fon kullanılır. • KAPALILIK İLKESİ Kapalı bir alandaki figürler kapalı olmayan alandaki figürlere göre daha iyi algılanır. • BİRLEŞTİRİCİLİK İLKESİ Algılama birleştirici ve bütünleştiricidir. Birbirine benzerliği olan olgu ve olaylar ilişkili olarak algılanır ve hatırlanır. • DEĞİŞMEZLİK İLKESİ Daha önceden tanıdığımız nesneler algılama sürecinde çoğu özelliklerini sürdürürler .Buna algısal değişmezlik denir. Bu nedenle nesneler bilinen gerçek renk ve biçimleri ile verilmelidirler. • DERİNLİK İLKESİ Doğadaki varlıklar yakınlaştıkça gerçek renkleri ve ölçüleri ile uzaklaştıkça küçülerek ve solgun renklerle görünürler. • YENİLİK İLKESİ Birey yakın geçmişteki yaşantıları ile çelişen, yeni olan özellikler dikkat eder. O nedenle hazır olan materyallere yeni elemanlar ekleyerek yenilik verilmelidir. • BASİTLİK İLKESİ Bir noktaya dikkat çekilirken, eski ile yeni, basit ile karmaşık, belirginlik ile belirginsizlik arasında bir denge aranır. Bu nedenle gereksiz unsurlar kullanmaktan kaçınmak, önemsiz elemanları dikkat çekmeyecek şekilde kullanmak, basit arka planlara yer vermek gerekir. • HEDEF DAVRANIŞ İLKESİ Hazırlanacak materyalin dersin özel hedeflerine ulaştırabilecek nitelikte olması gerekir. • ÖĞRENCİYE UYGUNLUK İLKESİ Sunulan içerik öğrencilerin yaşantılarını algılarını ve değerlerini yansıttığı ölçüde daha kolay öğrenilir. MATERYALİN TAŞIMASI GEREKEN ÖZELLİKLER • Görseller sözlü mesaj iletmek için kullanılabilir. • Renkli bir fotoğraf anlatılmak istenen nesnenin gerçekliğini oldukça yüksek bir düzeyde yansıtabilir. • Karmaşık bir süreç basitleştirilerek daha kolay anlaşılır ve hatırlanır hale getirilebilir. • İyi tasarlanmış bir materyalle dil ve kültür sınırları aşılarak iletişim kurulabilir. • Yazmak basılı okur yazarlıkta kodlama; Okumak ise kod çözme etkinliğidir. • Bir fotoğrafın düşündürdükleri her yaş grubuna göre farklılıklar gösterir. • Hareket duruşu pozhız çizgisi gibi geleneksel uygulamadan daha güvenilir verir. • Fotoğraflar, resimler, çizimler, sözcükler; somuttan soyuta doğru süreklilik gösterir. • Görseller çok somut ya da çok soyut uçlara yaklaştıkça öğretimsel açıdan daha az yararlı olma eğilimindedirler. • Kıyaslama çok sık kullanılan bir tekniktir. Örneğin atomun yapısı güneş sistemine kıyaslanarak verilebilir. • Organizasyonel şemalar, kavram haritaları kavramlar arasındaki ilişkiyi göstermeye yardım eder. • Optik aralık harfler arasındaki beyaz alanların hemen hemen eşit olması anlamına gelir. • Etkileşim, sergilenen görsele büyük bir çekicilik kazandırır. • Görsel materyalde belirli geometrik yapılar örneğin bir daire üzerine yerleştirilmesi kod çözme sürecini kolaylaştırır. Öğretim materyalleri kullanırken - Öğretmen ders planında hangi araç ve gereçleri hangi konu için ne zaman kullanacağını belirtmeli ve yeri gelince bu araç gereci kullanmalıdır. - Araç-gereçler eğitim teknolojisi ilkelerine göre kullanılmalıdır. - Devinişsel alanla ilgili davranışlar kazandırılırken her bir öğrenciye öğretim materyalleri sağlanmalıdır. - Öğretim materyalleri kolay kullanılır olmalı; öğrenci kullanacağı materyal ile mümkün olabilecek en az çaba ve en kısa zamanda bilgiye, sonuca ulaşabilmelidir. - Öğretmen ve öğrenci bir araçtan yararlanmadan önce onu iyice incelemeli, kullanma tekniklerini öğrenmelidir. Öğretim Ortamında Kullanılacak Materyal hazırlama yaklaşımları ve Yaygın materyal Türleri Öğretmenlerin üç temel öğretim materyali hazırlama yaklaşımı vardır. Öğretmenlerin çoğu eğitim-öğretim ortamında öğrencilerine yazılı materyaller hazırlarlar bunun nedeni yazılı materyaller hazırlanmasının daha kolay ve ekonomik olması, çoğaltılabilir olmasıdır. Ancak yazılı materyallerle iletişimde öğrenci pasif bir durumda kalmaktadır, öte yandan yazılı materyallerin güncelleştirilmesinin zor olması bir diğer sorundur. Bu nedenle yazılı materyaller kullanırken, materyalin eğitim programıyla uygunluğu ve güncelliği mutlaka kontrol edilmelidir. Materyal olarak hazırlanacak şekiller, grafikler, tablolar, diyagramlar, resimler ise hazırlanması yazılı materyallere göre daha fazla beceri isteyen materyallerdir. Sözel olarak anlatılması çok zor olan soyut kavram ya da öğeler, grafikler, tablolar, resim ve şekillerle daha somut hale getirilerek kolayca öğrenciye anlatılabilir. Ayrıca bu tür materyaller öğrenci dikkatinin diri tutulmasında da çok etkilidir. Kolayca çoğaltılabilir ve taşınabilir olması bu materyallerin bir diğre avantajlarıdır. Gerçek hayattan alınmış nesneler ve modellerin öğretim ortamında kullanılması öğrencilerin gerçek dünyayı algılamasına yardım eder; öğrencilerin motivasyonunu arttırır, öğrenmeyi eğlenceli hale getirir. Bazen fen bilgisi dersinde incelenecek bitki türlerinin sınıfa getirilmesinde olduğu gibi gerçek nesneler kullanılabilir. Ancak bunun mümkün olmadığı durumlarda modellerin üretilmesi daha fazla yaratıcılık gerektirir, daha fazla ekonomik yük getirir. Öğretim ortamında kullanılan yaygın materyal türleri şunlardır Yazılı Materyaller Resim ve Grafikler Gerçek Nesneler ve Modeller Tepegöz Asetatları Ses Kasetleri Televizyon Programları ve Video Kasetler Bilgisayar Yazılımları SUNUM MATERYALLERİNİN HAZIRLANMASI TEPEGÖZ Tepegöz projektörü saydam bir madde üzerindeki önceden hazırlanmış renkli yada siyah-beyaz bilgileri duvara, tahtaya veya perdeye büyüterek yansıtan ders yapı içinde güçlü bir ampul, büyüteç, ve ayna bulunan bir kutu, kutunun üstünde üzerine asetatları konduğu bir cam yüzey, ve kutuya tutturulan bir kolun ucunda bulunan bir büyüteç/ayna sisteminden oluşur. Tepegöz malzemesi, ders sırasında doğrudan üzerine yazılıp çizilerek ve gerektiğinde silinerek saydam bir yazı tahtası gibi de kullanılabilir. Bunların özel kalemleri ve silgileri, saydamların fotokopiye ve lazer yazıcıya dayanıklı olanları vardır. Tepegözler büyük, parlak ve net görüntü sağlarlar. Büyük gruplara kavramların, işlemlerin ve diğer bilgilerin görsel olarak sunulmasını sağlar. Tepegöz saydamlarını hazırlamak oldukça kolaydır. Tepegöz kullanmanın üstünlükleri şöyle sıralanabilir. Yüz yüze iletişim olanağı dersini sınıfı karartmadan, yüzü öğrencilere dönük olarak işleyebilir. Bu durum, öğrencilere kolayca not tutma; öğretmene de öğretim sırasında öğrencileri gözlemleme, öğrencilerle göz teması ya da sorular yoluyla doğrudan etkileşim kurma, öğrencilerin dikkatlerini ve öğretim akışını kontrol altında tutma olanağı sağlar. Kullanım Kolaylığı kullanımı önceden öğrenilmiş teknik bilgi ve beceri gerektirmeyen basit bir araçtır. Her öğretmen rahatlıkla ve her yerde kullanabilir. Kolayca taşınabilir, Tepegöz üzerinden çok değişik materyaller yansıtılabilir. Bütün saydam gereçlerin yanında, yeni tepegöz modellerinde küçük gerçek eşyalar, modeller, şekiller gibi saydam olmayan materyaller net görüntü olarak yansıtılabilir. Tepegöz hemen hemen her türlü ortamda kullanılabilir. Perde olmayan yerlerde beyaz duvarlardan da yararlanılabilir. Güçlü ışığı, karartılmış ortamlar gerektirmez. Öğretmenler kendi saydamlarını kolayca hazırlayabilirler. Malzeme olarak herhangi bir saydam naylon olabilir. Kitaplardan fotokopi çekilebilir. Bilgisayarda hazırlanabilir. Sunum sırasında sunucu materyali istediği bir biçimde kullanabilir. Sunu sırasında bazı saydamlara yazı yazılıp şekil çizilebilir ve gerektiğinde silinerek değiştirilebilir; saydam üzerindeki önemli noktalar altı çizilerek ya da renklendirilerek vurgulanabilir; saydamların yansıtılma sırası sunu akışına göre önceden ya da sunu esnasında yeniden düzenlenebilirler. Bilgisayarda da eklemeler yapılabilir. Materyali yansıtırken, bir kısmını kapatabilir., önemli noktalara bir çubukla dikkat çekebilir. Öğretmene ve öğrenciye sunun sırasında kolaylık esnasında yazı tahtasına yerleştirilmek zorunda olan bilgiler sunu için önceden hazırlanabilir. Öğretmenler notlarını unutmadan izleyip anlatabilir, öğrenciler doğru ve tam not alma olanağını bulurlar. Tahtaya yazılacak gerekli notlar önceden hazırlanarak, gerektiği zaman kullanılabilir. Tepegöz yansıları grup üzerinde konuyla ve sunucuyla ilgili olumlu etkiler uyandırabilir. Tepegözlerin Sınırlıkları Klasik tepegöz projektörleri kendi kendine sunma biçiminde programlanamazlar. Ancak bilgisayar destekli olanlar programlanabilir. Resim, çizim, metin, grafik bilgileri her tepegözde anında yansıtmak mümkün değildir. Bu tür bilgilerin önceden saydamlar üzerine hazırlanmaları gerekmektedir. Tepegöz çok yönlü ve etkili bir araç olmakla birlikte, sunuyu yapan kişilerin genellikle saydam üzerindeki bilgiye bağlı kalmaları ve tekdüze monoton sunum tekniklerini tercih etmeleri tepegözü bazen sıkıcı bir eğitim aracı durumuna getirebilir. Tepegöz Saydamlarının Hazırlanması Tepegöz saydamları, fotokopi makineleri, bilgisayar veya doğrudan elle hazırlanabilirler. Elle saydam hazırlama yönteminde çeşitli yazı ve boya kalemleri ile yapışkan renkli saydam materyaller kullanılabilir. Tepegöz saydamları hazırlarken, asetatlar, saydam kalemleri keçeli, mumlu, yağlı ve suda çözülmeyen özel renkli kalemler, özel silgiler kullanılabilir. Öte yandan tepegöz saydamları termal kopya ve fotokopi makineleriile de üretilebilir. Bu makineler ısıya dayanıklı özel saydamlara kopyalanır. Günümüzde saydamlar doğrudan bilgisayarlardan yararlanarak da hazırlanabilmektedir. Herhangi bir kelime işlemci ya da grafik programı veya PowerPoint programı ile orijinal hazırlanarak doğrudan yazıcıdan saydam üzerine çıktısı bir kağıda bastırılarak fotokopisi saydama alınır. Tepegöz Saydamı Tasarlarken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar! Daha çok grafiksel öğeler kullanmaya özen gösterin. Metinleri yalnızca konunun ana hatlarını, anahtar kavramları vermek amacıyla kullanın. Metin bir satırda altı sözcüğü, her yansıda altı satırı yada altı madde imini geçmemelidir. Bir yansıda sadece bir kavrama yer verilmelidir. Karışık ve karmaşık bir yansı yerine bir dizi yansı tasarlanmalıdır. Tepegöz yansıları bilgisayar sunumlarına göre daha sade olmalıdır. Eğer içerikte renk unsuru kullanılacaksa fonda renk kullanılmamalıdır. Bir kavramla ilgili birden çok yansı kullanılacaksa, içerik her yansıda yansının aynı bölümünde yer almalıdır. Yansıları bir birine bağlayan ortak bir biçim düzeni olmalıdır. Başlık kısmında anahtar sözcüklere önemli noktalara yer verilmelidir. Başlığın altına eklenecek bir çizgi, ya da kullanılacak bir başka desen rengi başlığın içerikten daha kolay ayırt edilmesine yardımcı olacaktır. Metinler yazı tipi, büyüklüğü,satır arası boşluklar vb. özellikler bakımından okunabilir olmalıdır. Hazırladığınız yansıyı beyaz bir kağıdın üstünde yere koyun, ayaktayken yansıyı okuyabilmeniz gerekir. Yazılar normal okuma biçimine uygun -soldan sağa- yerleştirilmelidir. Birbiri üstüne yığılmış gibi görünen karmaşık, dikey ve süslü yazıları okuması zordur. Yansıda yer verilecek öğeler yeterli büyüklükte olmalı; öğeler boşluklara dengeli bir biçimde yerleştirilmelidir. Basılı materyalleri aynen yansı olarak kullanmanın çeşitli sakıncaları vardır. Saydamda süslü kenarlar, gereksiz detaylar ve genel olarak üzerinde durulan kavramın açıklığa kavuşmasına yardımcı olmayan öğeler bulundurulmamalıdır. İzleyenlerin dikkatlerini çekmek açısından renkli görseller kullanılabilir. Ancak renkli görseller dikkatli kullanılmalıdır. Tepegöz ekranları yatay pozisyonlar için daha uygundur. Yansıların yatay bir biçimde hazırlanması yansıtılacak materyalin en iyi bir biçimde görünmesini sağlar. Tepegözü Kullanırken Fazla şey anlatılmak veya gösterilmek isteniyorsa katlama tekniği kullanılabilir. Seçmeli katlama tekniğinde, çerçevenin dört kenarına yapıştırılan saydamlar anlatım sırasına göre tek tek ya da üst üste getirilerek kullanılır. Sabit sıralı katlama tekniğinde çerçeve üzerine sabitleştirilmiş transparanlar üst üste getirilerek kullanılır. Fakat öğretme-öğrenme ortamında en fazla kullanılan teknik maskeleme tekniğidir. Bu teknikte yansıda sunulmak istenen bilgilerin tümü bir kere de gösterilmez, yansının bir bölümü kağıt yada karton parçası ile kapatılarak aşamalı bir şekilde yansı kaydırılarak gösterilir. Tepegöz projektörü, çok yönlü bir araç olmakla birlikte, öğretmene yardımcı bir araçtır. Aşırı kullanılarak öğretmenin yerini almamalıdır. Bundan dolayı, tepegöz saydamları özellikle, konuşulan kelimeler iletilmek istenen mesajın anlaşılması için yeterli olmadığı zaman kullanılmalıdır. Saydamları değiştirirken projektör açık bırakılmamalıdır. Ekrana yansıyan ışığın parlaklığı, izleyenleri rahatsız ederek sununuzun akışını olumsuz etkileyebilir. Diğer yandan, görüntüye getirilen saydamlar arasında projektörün kapatılması dikkatlerin tekrar sizin üzerinize çekilmesini sağlar. Ayrıca, projektörün kapalı olması, saydamı projektör üzerine yerleştirirken bir problemle karşılaşıldığında, bunun ekrana yansıyarak herkes tarafından görülmesini engeller. Yüzünüzü ekran yerine izleyenlere dönün. Görüntü üzerinde işaret edilmek istenen noktalar perde üzerinde değil, bir kalem yada işaret çubuğu ile saydam üzerinde gösterilmelidir. Tepegözden sadece anahtar bilgiler için yararlanın. Bir konu ile ilgili daha fazla bilginin yansıtılması gerekiyorsa seri saydamlar kullanın. Tepegöz çalışır durumda iken sarsılmamalı, temizlik yapılmamalı, çok kısa mesafeye de olsa taşınmamalıdır. Saydam üzerindeki bilgileri doğrudan okumayın. Mesajı özetleyin ya da farklı cümlelerle açıklayın. Yansıtılan materyal, izleyenlerin en az iki kere gözden geçirebileceği kadar kalmalıdır. Slayt Projektörü 35mm’lik fotoğraf makineleri ile çekilmiş renkli ya da renksiz filmlerin 5x5 cm’lik karton yada plastik çerçevelere yerleştirilmiş öğretim ve sunum amaçlı materyallere slayt diya adı verilir. Bu slaytları perdeye yansıtmak için kullanılan araçlara da slayt projektörü adı verilir. Yararları Slaytlar bir sürecin aşamalı bir biçimde öğretilmesine olanak verir. Küçük cisimlerin büyük olarak ve kendi doğal renkleri ile incelenmesini sağlar. Slaytlar farklı diziler halinde tekrar tekrar düzenlenebildiğinden esnek bir kullanıma sahiptirler. Bir slayt dizisinde resimlerin sırası istenildiği gibi değiştirilebilir. Az karartılmış ortamlarda kullanılabildiğinden öğrencilerin not almalarına olanak verir. Sınırlılıkları Slayt dizisinin hazırlanması bilgi ve beceri isteyen ve zaman alan bir işlemdir. İzleyicinin dikkatini görüntünün belli bir yerine yönlendirmede sorunlar yaşanabilir. Slaytların üretimi, maliyet açısından saydamların ve bilgisayar sunumlarının hazırlanmasına göre daha masraflıdır. Karartılmış bir ortam istediği için not alma ve notları okumada sorunlar yaşanabilir. Slayt projektörleri kullanılırken, Slaytların değiştiriminde uzaktan kumanda kullanılmalıdır. Slaytların doğru sıralanmış olup olmadığı kontrol edilmelidir. Opak Projektör Episkop Yazı, resim fotoğraf gibi saydam olmayan materyallerin büyütülerek perdeye yansıtılmasında kullanılan araçlara opak projektör veya episkon denir. Posta pulu boyutundan 25x25 cm.’ye varan büyüklükteki resim, fotoğraf, posta kartı, gazete, dergi, kitap vb. yayınlardan görüntüler opak projektöe aracılığı ile perdeye yansıtılabilmektedir. Yararları Episkopla her türlü yayından görüntü yansıtılabilir. Metal, para, anahtar,cetvel, bitki ,böcek gibi gerçek nesnelerin sınıf ortamında incelenebilmesine olanak sağlar. Öğrencilerin kendi hazırladıkları materyallerin grup içinde tartışılmasına olanak sağlar. Sınırlılıklar Episkoplar, ağır ve hantal araçlardır, taşınmaları zordur. Yeni modellerin dışındakiler çok iyi karartılmış ortamlarda kullanılabilirler. Bu nedenle opak projektörün kullanıldığı ortamda öğrenciler ile göz iletişimi kurmak olanaksızlaşır. Yüksek watlı lambalar kullanıldığından, episkopların uzun süre çalıştırılması mümkün olmaz. Opak projektörler görüntüyü ters çevirdiklerinden, perdeye doğru yansıtılabilmesi için materyal projektöre ters yerleştirilir. Daha çok sınıf ortamında basılı ve görsel malzemenin birlikte incelenmesi amacıyla kullanılan araçlardır. Dataşow ve Projeksiyon Makinesi Dataşow ve projeksiyon makinesi projeksiyonlu görsel sunum araçlarının ulaştığı en son noktada yer alır. Bu araçlar bilgisayar, video ve kamera ile hazırlanan materyallerin büyütülmüş olarak perdeye aktarılması amaçla kullanılmaktadır. Yararları - Dataşow ve projeksiyon makineleri ile eğitim-öğretim ortamları öğrenci için daha çekici hale gelmiştir. İlgiyi sürekli tutar. - Öğretmen ve öğrenci arasında yüz yüze iletişim ortamı sağlar. - Daha kaliteli bir malzeme ile eğitim yapılmasını sağlar - Bireysel ve grup çalışmaları için kullanışlıdır. - Bilgisayara bağlı iken yazı tahtası gibi de kullanılabilir. - Değişiklikler kolayca yapılabildiğinden bilgilerin ve materyallerin sürekli güncellenmesi sağlanabilir. - Kullanımı kolaydır. Sınırlılıkları Daha iyi görüntü için ortamın karartılması gerekir, bu da öğrenci için sıkıcı gelebilir. Oldukça pahalı araçlar oldukları için bazı kullanıcılar bu araçları kullanmakta çekingenlik gösterebilir. Etkinliğin amacına ulaşabilmesi için bilgisayarda sunum hazırlarken tasarım kurallarına, sunarken sunum kurallarına uyulması büyük önem taşır. Teyp Özellikle dil öğretiminde ve müzik derslerinde kullanılan bir başka eğitim aracı da teyptir. Teybe sınıfa getirilmesi imkansız olan kişi ya da olayların ses kayıtları sınıf ortamına getirilebilir. Sınıf içinde yapılan grup çalışmaları kayıt edilerek; sonradan bu bu kayıtlar üzerinde değerlendirmeler yapılabilir. Teyplerdeki kayıtları silme, yeniden kayıt yapma, istenildiği zaman geriye alma ileri gitme vb.. imkanları vardır. Taşınması kolaydır. Film ve Video Film ve video farklı köklere sahip iki araçtır. Film fotoğraf kimyasından kaynağını alırken, video televizyonun temelindeki elektronik teknolojisinden türemiştir. Film hareket eden şekillerin kaydedilmesi ile film, hareketli resimlerin televizyon türü ekranlardan gösterimi temel mantığı içindede video ortaya çıkmıştır. Video aracı görüntü, hareket ve kayıt ünitelerinden oluşur. Video, eğitimde kullanılabilecek; derste öğrenci katılımını sağlamada, öğrenciyi güdülemede kullanılabilecek görsel ve işitsel araçlardan biridir. Video ve filmin, televizyonla bütünleşen bir ortamda kullanılması ile eğitimde yeni yöntemler ortaya çıkabilmektedir. Bu sistemler özellikle bireysel öğrenme süreçlerinde, uzaktan öğretim sürecinde çok önemli bir potansiyele sahiptirler. Önceden kaydedilmiş ders içerikleri video ve televizyon aracılığı ile sınıf ortamında gösterilebilir. Böylece fen bilgisi, tarih, coğrafya, dil öğretimi gibi alanlarda, canlandırma, dramatizasyon ve gözlem gibi metotlar kullanılarak öğrenci için daha kaliteli eğitim-öğretim tasarlanabilir. Yararları - Daha zengin, akıcı ve kalıcı bilgi sağlar - Sınıf dışı olay ve ortamları sınıfa getir. Ve bunların gerçek hareket ve sesler ile sunulmasını sağlar - Işık, renk, hareket ve ses özelliklerini bir arada vererek öğrencinin dikkatini sürekli olarak bilgiye yoğunlaştırır. - Öğrenmeyi zaman ve mekana bağlı olmaktan kurtarır. - Bireysel ve grupla öğrenme olanakları sağlar. - Öğretmene belleten değil, öğrenmeye rehberlik eden kişi özelliği kazandırır. - Öğretene öğrenci tepkilerini gözleme olanağı verir. - Sınırlılıkları - Tek yönlü bir iletişim aracıdır. - Program üretimi ekip çalışması gerektiren güç bir iştir. - Kaliteli öğretim programı bulma güçlüğü vardır. Gösterimden önce film yada video filminin önceden izlenerek konu ile ilgili ayrıntılı notların çıkartılması gerekir. Kamera Kamera dış ortamdaki hareketli görüntüleri manyetik bir ortama aktarmaya yarayan dijital alıcılardır. Kamera kullanarak öğretim amaçlı çekimler yapılabilir. Orijinal görüntülerin, kaydedilen ders materyallerinin arasına ses kayıtları yapılır. Bu çekimler sınıf ortamında videoda yada bilgisayarda öğrencilere izleterek görüntülerle ilgili, tartışmalar, değerlendirmeler yapılabilir. Yararları Öğrencinin ilgisini çekecek renkli, canlı ve öğretici konuların sınıf ortamına taşımasını sağlar. İlgi çekici, canlı bir eğitim-öğretim ortamını oluşmasını sağlar Nesnelerin gerçeğe uygun bir biçimde doğru algılanmasını sağlar. Oluşması uzun süre alan bir deney ve sürecin aşamalarının öğrenci tarafından algılanmasını sağlar. Okul içi ve dışı etkinliklerin izlenmesini sağlar. Ders içi ve dışı etkinliklerin uzun süre arşivlenme imkanını verir. Sınırlıkları Verimli bir biçimde kullanılması zaman alır Üretilen materyaller üzerinde anında değişiklik yapmak zordur. Kameraya sahip olmak belirli bir maliyet gerektirir. YAZILI MATERYALLER Yazılı materyaller eğitim ortamında en çok kullanılan materyallerdir. Yazılı materyallerin kolayca ulaşılabilir, hazırlanabilir, çoğaltılabilir olması, ucuz olması en önemli avantajlarıdır. Ancak yazılı materyallerle etkileşime giren öğrenci pasif bir rol üstlenir. Yazılı materyallerin güncelleştirilmesi zordur. Yazılı materyallerden dönüt almak zaman alır. Bu nedenle yazılı materyallerin amaca uygun olup olmadığı kontrol edilmeli; yazılı materyallerle yapılan çalışmalarda öğrenciye performansı ile ilgili bilgi verilmeli, yazılı materyallerde yer alan metinlerin görsel öğelerle desteklenmesine özen gösterilmelidir. Başlıca yazılı öğretim materyali türleri ders Kitapları, yardımcı Kitaplar, ansiklopediler, sözlükler, renkli resimli hikaye kitapları Çocuk Edebiyatı, dergiler, afişler, şeritler, gazeteler vb.. olarak sıralanabilir. Ders Kitapları Ders kitapları öğretimde en yaygın kullanılan öğretim materyalleridir. Ders Kitabı, öğretim programına uygun olarak hazırlanmış bir öğretim aracıdır; takip etmesi kolaydır; öğrenci ve öğretmen açısından aynı zamanda bir değerlendirme kriteri olarak iş görür. Ders kitapları, kuru bilgilerle doldurulmamalı; toplumun değerlerini, çağdaş değişme ve gelişmelerini bir ders kitabı öğrencinin ilgisini çekmeli, öğrencide derse karşı ilgi uyandırmalıdır. İçinde resimler, grafikler, hikayeler, bilmeceler, araştırma projeleri, alıştırma ve tekrarlar, örnek olaylar, renkli-resimli problemler, izleme testi bir ders kitabı öğrencinin kendi kendine öğrenmesi için fırsatlar sunabilmelidir. Öğrencilere çeşitli yönerge, açıklama ve ipuçları vermelidir. Öğrencinin kendi kendini pekiştirmesini sağlamalı ve devamlı olarak soyut bilgileri mümkün olduğunca somut hale getirmelidir. Bir ders kitabının seçiminde birinci özellik içeriktir. İçerik - Bakanlığın hazırladığı programa uygunBilimsel bilgilere dayalı - Hedef kitlenin özeliklerine uygun - Güncel bilgiler veren, bilgilerin günlük yaşamla bağını kurabilen bir yapıda olmalıdır. - Öğrenme ilkeleriyle tutarlı olmalıdır. - Basitten karmaşığa, somuttan soyuta, kolaydan zora doğru düzenlenmiş olmalıdır. - Bilgiler arasında kopukluk olmamalıdır. - Grafikler, tablolar, fotoğraflar vs. yerli yerinde görsel zenginliği de içermesi, albenisinin olması gerekir. Bunun için renkler, haritaların grafiklerin ilgi çekiciliği, resimlerin fotoğrafların kalitesi çok önemlidir. - Ders kitabında öğrenciyi aktifliğe sevk edecek yönergeler de yer almalıdır. Sade bir dil kullanılmalıdır. İlköğretim döneminde özellikle basit, sade bir dil kullanılmasına özen gösterilmelidir Ayrıca bir ders kitabı Rahatça kullanılabilir ve sağlam olmalıdır. Çekici ve anlaşılır olmalıdır. Çocuğun düşünme becerilerini, geliştirecek nitelikte olmalıdır. Tanımların ve ilkelerin yanı sıra açıklamalara, bunlarla ilgili örnek olaylara, olası çözümlere yer verilmelidir. Soruların çeşitleri değişik olmalıdır. Bilgi düzeyini ölçen sorular yanında, kavrama, uygulama vs. soruları da yer almalıdır. Olgularla ilgili sorularda günümüzle bağlantı sağlanmalıdır. Ders kitabı öğretmenin yerini almamalıdır. Öğretmen ders kitabını kendi öğretimini destekleyici bir araç olarak ve diğer materyallerle bir arada kullanmalıdır. Öğretmen ders kitabına sıkı sıkıya bağlı olmamalı; kitabı yerinde ve zamanında, “gerektiği gibi” kullanmalıdır. Ders kitabını öğrencinin de aktif kullanımı sağlanmalıdır. Öğrencinin sadece okuyup anlatması değil, bilgileri ayırt etmesi, zenginleştirmesi, farklı problemler ve bilgiler üretmesini sağlayıcı yönlendirme yapılmalıdır. KARA TAHTA Hem öğrencinin hem de öğretmenin aynı anda konu üzerinde çalışabilmesine olanak sağlayan en etkili sınıf içi iletişim aracıdır. Ancak günümüzde emektar kara tahtanın yerini yavaş yavaş boyalı kalemlerin kullanıldığı beyaz tahtalar almaya başlamıştır. Bu tür tahtaların kullanımı kolay silinmesi yazılması açısındankara tahtaya göre daha kolaydır. Sağlık açısından da bu tahtalar daha sağlıklıdır. Her öğretmen kara tahtayı etkili bir biçimde kullanma becerisine sahip olmalıdır. Yararları - Kullanan için geniş bir yazı alanı sunar. - Çizilen şekil ve şemalarla konun öğrencinin kafasında somutlaşmasını sağlar - Farklı renkte tebeşir kullanılarak öğrenci ilgisi istenilen noktalara çekilir. - Defalarca silinip yazılabilir, kullanışlıdır. - Sınırsız gösteri olanağı sunar. Yaratıcılığa fırsat verir. Sınırlılıkları - Tahtayı kullanan sınıfa sırtını dönmek zorunda kalır. - Yazılanlar silinebildiği için kalıcı değildir. - Sık kullanımı monotonluğa yol açabilir. - Yazma sırasında zaman kaybı olur. - Çok uzun kullanım öğrencinin derse karşı ilgisini azaltabilir. - Yazının okunaklı olup olamaması anlamayı etkiler Yazı tahtası kullanırken dikkat edilecek noktalar - Yazılar okunaklı, yeterli büyüklükte olmalıdır. - Çok karışık şekiller tahtaya çizilmemelidir. - Yazarken yan dönerek yazılmalıdır. kaynak Zaman, mekan, mesafe tanımaksızın bilginin bir yerden başka bir yere iletimini sağlayan teknolojiler olarak adlandırılan bilişim teknolojileri hayatımızın her anını kaplamış durumdadır. Her an karşımıza bir şekilde çıkan bilişim teknolojilerini farklı gruplar halinde çeşitlendirmek mümkündür. Şimdi bu gruplandırmaları yapalım. Yaptıkları İşlere Göre Tek bir iş yapan Bilişim Teknolojileri Gerek üretilirken gerekse kullanım amacına göre sadece bir iş yapabilen teknolojilere denir. Örnekler Otomobillerde kullanılan araç tanıma sistemi Araç takip sistemi Çamaşır ve bulaşık makineleri Belediyelerin kullandığı mobese kameraları Deprem tanıma sistemi Güvenlik sistemleri Suni kalp cihazı Tarım sulama sistemi Mp3 çalar Yangın alarm sistemi Otomatik kapılar bunlardan bazılarıdır Birden fazla iş yapan Bilişim Teknolojileri Birden fazla iş yapabilme kapasitesine sahip olarak üretilen bilişim teknolojileridir. Neredeyse tüm insanların kullandığı teknolojiler olarak adlandırabiliriz. Örnekler Masaüstü bilgisayarlar Gerek ticari gerekse kamu kuruluşlarında olan sunucu ve terminal bilgisayarlar Akıllı cep telefonları Tabletler bu gruba verilecek örneklerden bazılarıdır. Taşınıp Taşınmadıklarına Göre Taşınamayan Bilişim Teknolojileri Gerek ağırlığı gerekse bulunduğu yere montesi sebebiyle taşınamayan bilişim teknolojileridir. Örnekler Masaüstü bilgisayarlar Araç arıza sistemi tanıyıcısı Sunucu bilgisayarlar Tomografi cihazları Sismograf aletleri Güvenlik sistemleri Telefon ve Cep Telefonu santralleri bunlardan bazılarıdır. Taşınan Bilişim Teknolojileri Gerek hafifliği gerekse önemi sebebiyle taşınabilen bilişim teknolojileridir. Örnekler Cep telefonları Tabletler Laptoplar, Notebooklar, Holter cihazı, Harici Sabit Diskler, Flash Bellekler, Yazarkasa ve pos cihazı bunlara verilebilecek örneklerden bazılarıdır. Kullanım Amacına Göre İyi niyetli kullanım Bilgilin zaman, mekan, mesafe dinlemeden sürekli yer değiştirdiği bu teknolojilerde, gerek bilgiyi dağıtanın gerekse bilgiye ulaşanın iyi niyetli olarak bilgiyi paylaşması, bilginin paylaşımı için kullanılan teknolojilerin doğru kullanılması bilginin doğru bir şekilde artmasını ve çoğalmasını sağlar. Örnekler Haber kanalının verdiği doğru haberler Kütüphanelerden yararlandığımız kaynaklar Forum sitelerinde verilen bilgiler e-devlet sitelerinin insanlara sunduğu hizmetler Öğretmenlerin birikimlerini paylaştığı web sitesi Sitelere gerçek bilgilerle üye olup sitenin yayılmasına bir şekilde yardımcı olan üyeler Yangını haber veren sistemler Sismograf cihazları güvenlik kameraları bu tip kullanıma örnek teşkil etmektedir. Kötü niyetli kullanım Gerek bilginin doğru şekilde paylaşılmasına, gerek paylaşılan bilgilerin çalışmasına, gerekse bilişim teknolojilerinin görevini yapmamasına yönelik yapılan tüm davranışları kötü niyetli kullanım olarak adlandırabiliriz. Örnekler Doğru olmayan bilgiyi internette yayma İnsanları yanlış yönlendirme İnsanların faydasına sunulan bilgileri saklayarak onlardan fayda kazanma Bilişim korsanlığı yaparak bilgiye ulaşma veya bilgiye ulaşmanın yollarını kapama İnsanların özel hayatına girerek gizlice onları dinleme ve görüntüleme yoluyla menfaat elde etme bunlardan bazılarıdır. Kullanıcı Sayısına Göre Kişisel kullanım Bir kişi tarafından kullanılan bilişim teknolojilerine denir. Bu kullanım bazen görev icabı olabilir bazen de teknolojinin sayısı itibarıyla olabilir. Örnekler Cep telefonu kullanımı, Kişisel bilgisayar kullanımı Sunucu bilgisayar kullanımı Tomografi cihazı kullanımı bunlardan bazılarıdır. Birden fazla kişinin kullanımı Gerek umuma açık yerlerde, gerekse çalışma ortamında herkesin kullanımına açık olan bilişim teknolojileridir. Örnekler İnternet cafeler de bulunan bilgisayarlar, Okullarda bulunan bilgisayarlar Şirketlerde kullanılan cep telefonu ve notebooklar Dinlenme tesislerinde bulunan internet bağlantıları bu tip yapıya verilebilecek örneklerdendir. Donanım ve Yazılım Teknolojileri Bilgisayardan söz edildiği zaman birbirini tamamlayan iki kavram akla gelir. Bunlardan birincisi donanım , ikincisi ise yazılımdır. Bilgisayarı oluşturan her türlü elektronik ve mekanik bölümlerine donanım hardware denir. Yazılım software ise; bilgisayarın çalıştırılması için gerekli olan ve bilgisayarda çeşitli işlemler yapılmasına imkan sağlayan programa denir. Donanım Hardware Bilgisayarın bünyesinde bulunan her türlü mekanik ve elektronik cihazları donanım oluşturur . Bilgisayarların fiziksel kısımlarına donanım denilmektedir. Elle tutulabilirler. Ekran, klavye, Sabit disk harddisk, fare, yazıcı, bellek, mikroişlemci, tarayıcı,… Central ProcessingUnit CPU, Merkezi İşlem Birimi İşlemci Ana İşlem Ünitesi, Merkezi İşlemci ya da kısaca işlemci. Bilgisayarın program komutlarını bellekten aldıktan sonra kodlarını çözen ve karşılığı olan işlemleri yerine getiren merkez birimi. CPU genellikle bilgisayarın beyni olarak tanımlanır. Çünkü tüm işlemler CPU tarafından yapılır. Bu nedenle bir bilgisayarın işlem yeteneği ve hızı işlemcisinin yeteneği ve hızıyla doğrudan ilgilidir. Harddisk Sabit Disk Bilgisayarlarda bilgi depolama ünitesi. Sabit diskler büyük miktarda bilgiyi uzun süreli olarak saklamak için kullanılan manyetik disklerdir. Genellikle taşınabilir olma özelliği yoktur. Zaten bu yüzden de sabit disk adını almışlardır. Bilgisayar kasasının içinde kendileri için ayrılmış yuvalara yerleştirilirler. Sabit diskler özellikle disketlerle karşılaştırıldığında çok büyük miktarda bilgi depolama özelliğine sahiptirler. Ram Random Access Memory. RasgeleErişimli Bellek. Herhangi bir noktasına doğrudan erişilebilen bellek tipi. Bir bilgisayarın ne kadar RAM’a sahip olması gerektiği, kullandığı işletim sistemi ve çalıştıracağı programların ihtiyaçlarına bağlıdır. Özellikle grafik kullanıcı yüzüne sahip işletim sistemleri daha çok RAM kullanır. Rom Sadece okunur bellektir. İçerdiği verilerin üzerine sadece bir kere yazıldığı ve bir daha değiştirilemediği bellek tipi. ROM’lar bilgisayarlarda hiç değişmeyecek ancak sürekli kullanılan bazı programları saklamak için kullanılır. Bilgisayarın yüklenmesini sağlayan ana program gibi… Anakart Mainboard Bilgisayarlardaki temel devre ve bileşenleri üzerinde bulunduran kart. Ana kart, CPU, BIOS, bellek, depolama aygıtı arabirimleri, seri ve paralel portlar, genişleme yuvaları ve ekran, klavye gibi çevre ünitelerinin denetleyicilerini bulundurur. Bir PC’ yi daha iyi bir modele çevirmek için ana kartı değiştirmek gerekir. Anakartla birlikte sadece CPU değil, ROM ve ana bellek de daha iyi modele geçirilmiş olur. Ses Kartı Bilgisayarın sesi işlemesini sağlayan genişleme kartı. Bir ses kartı olmadan bilgisayar sadece bip sesleri ve oldukça mekanik melodiler çıkarabilir. Oysa pek çok yazılım ve CD-ROM’ lar çok daha yüksek kalitede bir ses çıkışına ihtiyaç duyar. Ses kartları, karta bağlanan hoparlörler aracılığıyla dijital ses elde edilmesini sağlar. Ekran Kartı Bilgisayarın görüntüyü işlemesini sağlayan kart. Ethernet Kartı Ethernet kartı bilgisayarlarla ağın iletişim kurmasını sağlayan ağa fiziksel olarak bağlanan ağ arabirim kartıdır. Kasa Kasa, bilgisayar içinde bulunan donanımların bir arada bulunmasını sağlayan mekanik donanımın adıdır. Klavye Keyboard Bilgisayarın bilgi girişinde kullanılan ve daktiloya benzeyen parçası. Klavyeler harflerin dizilişine göre farklı tiplerde olabilirler. Sol üstte bulunan harf Q ise Q klavye F ise F klavye olarak adlandırılır. F klavyede harfler Türkçe daktilolarda düzenledikleri şekildedirler. Fare Mouse Fare Kullanımı Windows da bulunan simgelere,programlara ve menülere ulaşmak için kullanılır. Yazıcı Printer Bilgisayar ile üretilen metin ve resimleri kağıda basmak için kullanılan araç. Bilgisayarda üretilen bilgilerin dökümler halinde alınmasını sağlayan bir çıkış aracıdır. Tarayıcı Scanner Her hangi bir yazıyı ve ya resmi kağıt üzerindeki haliyle bilgisayar belleğine yükler. Giriş ünitesidir. Kağıda basılı yazı ve resimleri okuyup bilgisayarların anlayacağı biçime çeviren araç. Ekran Monitör Bilgisayarlarla kullanıcılar arasındaki görsel bağlantıyı sağlayan birim. Ekrandaki en küçük noktaya piksel denir. Yazılım Bilgisayarda kullanılan her türlü programa yazılım denir. Genelde programlar kullanılacakları zaman, çevre birimlerindendisklerden belleğeRAM yüklenir. Bilgisayarın çalışmasını sağlayan yazılım olan işletim sistemi bilgisayar açıldığı zaman otomatik olarak belleğe RAM yüklenir. İşletim sistemi olmazsa bilgisayar açılmazDonanım olmazsa yazılım çalışmaz,yazılım olmazsa donanım çalışmaz İşletim sistemleri işlemcilere özgü olarak hazırlanır. Uygulama programları da işletim sistemlerine özgü olarak hazırlanır.Vista uyumlu programlar,xp uyumlu programlar vs İşletim Sistemi Yazılımları İşletim sistemi, bilgisayarın ilk açılma anından kapanana kadar kullanıldığı sürece görev yapan ana yazılımdır. İşletim sistemi; Ana ve yan belleklerin en verimli biçimde kullanılmasını, Donanım birimleriyle iletişimi, Çeşitli uygulama ve hizmet programlarının çalıştırılmasını sağlar. Örnek Windows 95, 98, XP, Vista, Pardus, Linux, Unix, Macos vs. Uygulama Yazılımları Uygulama yazılımları belirli konulardaki problemlerin çözümüne yönelik olarak programlama dillerinden biri ile yazılmış programlardır. Hangi işletim sistemine uygun olarak yazılmışsa o işletim sistemi altında çalışırlar. Değişik amaçlara yönelik yüzlerce uygulama programıpaket program Office programlarıWord,Excel,Powerpoint vs., photoshop, winamp, flash, oyunlar, antivirüs programları vs. Programlama Dilleri Uygulama yazılımlarının ve işletim sistemlerinin yazılması, oluşturulması için kullanılan programlardır. Örnek Java, Delphi, Pascal, C++,Visual Basic vs. Kullanım Haklarına Göre Yazılım Çeşitleri Lisanslı Yazılım Kullanabilmek için lisans hakkının satın alınması gereken programlardır. ÖrnekOffice Programları,Windows Xp vs. Demo Yazılım Tanıtım amaçlı bir süreliğine 30 gün,15 gün vs ücretsiz kullanılabilen, süre bitiminde lisans hakları satın alınmak koşuluyla kullanılabilen yazılım türüdür. Çeşitli antivirüs programları Freeware Bedava Yazılımlar Kullanıcıdan ücret talep etmeksizin cd, disket, internet vasıtasıyla dağıtılarak kullanılan programlardır. Örnek Msn, Winrar.. Beta Yazılımlar Yazılımın ilk sürümündeki sistem testlerinden ve eksiklik testlerinden geçirilmeyi belirtir. Teknoloji İnsanoğlunun gereklerine uygun yardımcı alet ve araçların yapılması ya da üretilmesi için gerekli bilgi ve yetenektir. Teknoloji ayrıca, bir sanayi dalıyla ilgili üretim yöntemlerini, kullanılan araç, gereç ve aletleri kapsayan bilgidir. Teknolojinin Yararları Teknolojinin günümüze kadar insanlara çok önemli bir yararı olduğu şüphesiz bir gerçektir. Sanayinin gelişmesinde teknolojinin katkısı çok büyüktür. Teknolojinin Yararlarını Maddeler Halinde Açıklayabiliriz ; İnternet sayesinde dünyanın diğer bir ucundan diğer ucuna bilgi ulaştırılabilmesi. Teknoloji sayesinden insanlar çok daha kolay yaşam imkanlarına sahip olurlar ve yapacakları işler çabuk ve rahat yapabilirler. Örneğin evlerde kullanılan çamaşır makinesi, bulaşık makinesi gibi teknolojik ürünler işleri kolayca yapmaya yararlar. Evlerde bulunan teknolojik aletler yardımıyla hem bilgileri ve yiyecekleri saklarsınız hem de yapacağınız işleri daha hızlı ve basit bir şekilde yapabilirsiniz. Bu işleri yaparken daha az enerji sarf edebilirisiniz. Teknoloji tıp alanında da çok yararlıdır. İnsanların hayatına olumlu etkiler sağlamaktadır. İnsanların hastalıkların daha çabuk bulunması için tıptaki teknolojik ürünlerden yararlanılmaktadır. Eğitim alanında da teknolojinin çok faydası vardır. Mesela; episkop, projeksiyon makinesi ve televizyon gibi ürünler yardımıyla okullarda ders anlatmada kolaylık sağlanmaktadır. Teknolojinin bir diğer faydası insanların düşüncelerini, duygularını daha fazla insana anlatmasının daha kolay bir hale gelmesidir. Matbaa sayesinde birçok kitap basılmış ve insanlar bu kitaplar sayesinde kültürleri gelişmiştir. Hayatımızda internet, gazete, televizyon, radyo ve diğer iletişim aletleri ile daha fazla insana haberler ulaştırılmaktadır. Teknolojinin Zararları Teknoloji denilen şey başta yeniliklerin ve gelişimlerin insanların hayatını kolaylaştıracak bir şekilde olması anlamına gelen genel bir kavramdır. Günden güne gelişen bu teknoloji insan hayatını zora sokabilecek zararlar içeriyor mu ? Teknolojinin yararı kadar zararı da çoktur. Doğanın temel unsurları olan hava, su, ve toprak üstünde çok olumsuz etkileri bulunabilir. Çevre Kirliliğinde Teknolojinin Zararları Şunlardır ; •Trafiğe her yıl çok fazla araç çıkmakta. Bu araçların yaydıkları egzoz dumanları ozon tabakasının incelmesine neden oluyor. •Ormanlardaki ağaçlar; kağıt üretmek için, toprak genişletmek amacıyla denetimsizce ve düzensiz bir şekilde kesiliyorlar. Ağaçların gündüz vaktinde oksijenli solun yaparak havaya oksijenli hava yapması kısıtlanıyor. •Fabrika bacasından çıkan zehirli gazlar atmosferi çok fazla kirletmekte ve bu gazlar oksijen oranını azaltmakta. Havanın kirli olması sonucunda asit yağmuru olarak bu hava toprağa iniyor ve toprağı da etkileyebiliyor. •Fabrikalardan atılan arsenik, siyanur ve fenol gibi toksitlerin sulara karışması, •Tankerler veya borularla taşınan petrolün suya karışması. •İnorganik tuzlar, ziraat ilaçları ve yapay organik kimyasalların suya karışması •Radyoaktivitenin etkisi; nükleer enerji santralleri, çeşitli nükleer denemeler, tıbbi içerikli üretimler ve çeşitli endüstri tipi üretimleri, radyoaktif maddeye sahip hayvansal ürünler et, balık, süt, vb. ve bitkiler, bu zararlı maddeyi besin zinciri ile insanlara ve diğer canlılara taşır. Böylece bağışıklık mekanizmasını felce uğratmak ve kansere neden olmak gibi sorunlara yol açar. Önemli Not Atmosferdeki ve topraktaki kirletici maddeler asırlar sonra da olsa eninde sonunda suya geçerler. İşletim Sistemi İşletim sistemi, bilgisayarda çalışan, bilgisayar donanım kaynaklarını yöneten ve çeşitli uygulama yazılımları için yaygın servisleri sağlayan bir yazılımlar bütünüdür. İşletim sistemi, uygulama kodları genellikle direkt donanım tarafından yürütülmesine rağmen, girdi-çıktı, bellek atama gibi donanım fonksiyonları için uygulama programları ve bilgisayar donanımı arasında aracılık görevi yapar. İşletim sistemleri sadece bilgisayar, video oyun konsolları, cep telefonları ve web sunucularında değil; arabalarda, beyaz eşyalarda hatta kol saatlerinin içinde bile yüklü olabilir. İşletim sistemleri işlevsellerinin genişliği ile değil, donanımı belli bir amaç doğrultusunda programlayabilme nitelikleriyle değerlendirilmelidir. Bilgisayarlarda kullanılan bazı işletim sistemleri Windows Xp Windows Vista Windows 7 Windows 8 Linux Unix Mac OS Pardus Telefon ve tablet bilgisayarlarda kullanılan bazı işletim sistemleri Android Windows 8 İOS Öğrenmeye yönelik bir PUKÖ döngüsü örneğini şekil çizerek açıklayınız? 5N-1K Tekniği ne demektir, açıklayınız? 5N 1K metodunun amacı problemi analiz etmektir. Bu metot, temel 6 soruyu sormaya dayanır Ne? Nerede? Ne zaman? Niçin? Nasıl? Kim? Bu metot; problemi daha iyi etiketlemeye, onun bağlantılarını daha iyi anlamaya yardım eder. Sebep-Sonuç Balık Kılçığı Diyagramı ne demektir, açıklayınız? Herhangi bir problemi doğuran ya da etkileyen sebep ve faktörleri belirlemek amacıyla kullanılan kılçığı diyagramı, problemin nedenlerinin saptanmasına yardımcı olur. İlgililerin katılımıyla yapıldığı için çalışmadaki herkesin nedenler hakkında daha çok bilgi sahibi olmasını sağlar. Balık kılçığı diyagramı tekniğinde izlenecek aşamalar nelerdir? 1-Araştırılacak sorun yani belirlenen problem, balık kılçığının baş tarafına yerleştirilir sağ taraf. 2-Problemin oluşmasına yol açan sebepler ya da etkenler teker teker balık kılçığının yan kılçıklarına yazılır. 3- Temel kılçıklar genelde insan, çevre, malzeme, yöntem, yönetim, ölçülebilirlik şeklindedir fakat bu temel kılçıklar, ihtiyaçlara göre arttırılıp azaltılabilir. İlk kılçıktan başlayarak sebepler eklenir ve diğer kılçığa geçilir. Her kılçık veya sebep birçok alt kılçıklara sahip olabilir. Balık kılçığı diyagramını çiziniz? Burada alt etmenler tek tek incelenerek probleme katkıları belirlenmeye çalışılır. Pareto analizi nedir, açıklayınız? hayatında birçok sorunla karşılaşılır. Sorunların nedenleri genellikle Pareto prensibine uygundur. Pareto prensibine göre sonuçların yüzde 80’i bir sorunun nedenlerinin yüzde 20’sine bağlı olarak ortaya diyagramları büyük kayıplara neden olan küçük sorunların belirlenmesine olanak sağlar. Pareto analizinde olaylar sıklık, zaman ve önem sırasına göre grafik üzerinde sıralanır. Bu şekilde oluşturulan tablonun en belirgin özelliği, sıralamayı göstermesidir. Olayların sıklık sırasına göre sıralanması, hangi sorunun daha önce ele alınması gerektiği hususunda konu üzerinde çalışanlara yardımcı olur. Yüzde onluk bir öneme ve önceliğe sahip bir probleme zamanın yüzde sekseninin ayrılması doğru olmayacaktır. Sorunların önem ve öncelik sırasına göre çözülmesi daha akıllıca bir davranış olup Pareto analizi bize bu imkânı verecektir. Hataların veya probleme neden olan etkenlerin karşılaşılma sıklığına bakılarak toplamdaki payı yüzde olarak hesaplanır. Aşağıdaki örnekte olduğu gibi grafiğe dökülür. Ağaç Diyagramı Problem Ağacı nedir, açıklayınız? bir hedefe ulaşmak amacıyla yapılması gereken işlerin bir haritasını çıkarmaya yarayan tekniktir. Neden ve nasıl sorularına yanıt aranır. Hem problemin nedenlerinin bulunmasına hem çözümüne yönelik bir tekniktir. Neden ve nasıl soruları sorularak harita çıkarılır. “Neden?” sorusu sorunun kaynağını arar, “Nasıl?” sorusu ise sorunun çözüm yollarını bulmaya çalışır. Kuvvet veya güç alanı analizi ne demektir, açıklayınız? Bir sorunun çözümünü destekleyen ve engelleyen güçlerin ortaya çıkartılarak pozitif etkenlerin güçlendirilmesi ve negatif etkenlerin yok edilmesi veya zayıflatılması için kullanılan tekniktir. ne demektir, açıklayınız? Özne süje ile nesne obje arasındaki ilişki sonucu ortaya konan ürüne bilgi denir. Bir başka deyişle insanın varlığı bilme, tanıma ve anlama isteği sonucu ortaya çıkan ürüne bilgi denir. Burada özne, bilen yani insandır; nesne ise bilinen yani varlığın kendisidir. bilgi ne demektir, açıklayınız? Bilimsel bilgi, bilimsel yöntemler ile elde edilen bilgidir. Bilimsel yöntem akıl, deney ve gözleme dayalıdır. Bir bilginin bilimsel olmasının ölçütü yöntemsel olmasıdır. Bilimsel bilgi objektif, sistemli, tutarlı ve eleştiriye açık bilgidir. Bilgi kaynakları ne demektir,örnek veriniz? Bilgi edinmek amacıyla kullanılan yayınlara ya da bilgiye ulaşılabilecek kaynakların tümüne bilgi kaynakları dergiler, sözlükler, ansiklopediler, Almanaklar, istatistiki kaynaklar, atlaslar, biyografik kaynaklar, kronolojiler ve internet önemli bir bilgi kaynağıdır. İnternette bilgiye ulaşmak daha kolaydır ancak internet ortamı her türlü bilgiye açıktır. Hatalı veya yanlış bilgiler de bulunabilir. Bu yüzden internetten bilgi alırken çok dikkatli olmalı, bilginin güvenilir kaynaklardan geldiğine emin olmalıyız. Bilgiye ulaşma yolları ne demektir? Bilgi erişimi; kişinin istediği bilgiye ulaşmak için bilgi toplama, veri tarama, sınıflama eylemleri, aranan ve istenilen bilgiye ulaşmak için izlediği yol olarak tanımlanabilir toplama ne demektir? Kaynakların daha ayrıntılı olarak incelenmesi ve gerekli notların alınmasına bilgi toplama işlemi denir. Bilgi toplarken kaynaklardan eşit miktarda yararlanmaya ve not alırken özgün cümleler kullanmaya özen gösterilmelidir. Bilginin güvenilirliği anlatınız? Gelişen kitle iletişim araçları, değişen iş dünyası, gelişen şehir yaşamı giderek daha fazla bilgi üretilmesine ve yayılmasına yol açmaktadır. Bu durum daha fazla bilgiye daha kısa sürede ulaşmayı sağlamaktadır ancak bu durum bilginin güvenilirliğinin kontrolünü de zorlaştırmaktadır. Bilgi kirliliği, doğruluğu veya yanlışlığı tespit edilemeyen ve kasıtlı olarak yayılan araştırma sonuçlarına göre öğrenciler bilgi bulma konusunda en çok interneti kullanmaktadır. Diğer yandan öğrenciler buldukları bilginin güvenilirliği konusunda şüphe içindedir. İnternet, araştırmacılar ve çalışanlar için de çok önemli ve vazgeçilmez bir kaynaktır. Burada yine kaynağın güvenilirliği, doğruluğu ve güncelliği sorunu ortaya çıkmaktadır çünkü web üzerinde yayınlanan bilgilerin her biri için herhangi bir denetim söz konusu değildir. İnternetteki bilgiler, belli bir yerde değil, her yerde mevcuttur; bilgiler sürekli artmakta, yenilenmektedir. Bu da yine denetim yolunu çıkmaza sokmakta, insanları bilgiyle ilgili şüpheye düşürmektedir. İnternet, isteyen herkesin istediği şekilde bilgi yayımlamasını mümkün kılan bir teknolojidir. Bu da internete olan güvenin azalmasında bir yayımlanan bilginin güvenilirliğini tespit etmek için bazı yollar vardır. Bunlardan birincisi bu bilgiyi kimin yazdığı, ikincisi kimin yayınladığı bilimsel kurumlar, kamuoyunca tanınan kurumlar ve mesleki bilimsel dergiler vb., üçüncüsü ise belgenin ve bilginin ne kadar güncel olduğudur. Ulaşılan bilginin ne zaman oluşturulduğu konusunda dikkatli olmak gerekir. Bilgiyi yayınlayan sitenin ne zaman güncellendiğini bilmemiz hepsinden önemlidir, güncelleme bilginin güvenilirliği açısından şarttır. yönetmeleri açıklayınız ve nelerdir? Kullanılacak tekniklerin ve ölçümlerin neler olduğu, bunların niçin seçildiği ve nasıl uygulanacağı, hangi verilerin, hangi kaynaklardan, hangi yöntemle elde edileceğinin ayrıntılı olarak belirlenmesidir. 1- Deneysel Araştırma Yöntemleri 2- Alan Araştırmaları 3- Tanıtıcı Araştırmalar 4- İstatistik Araştırmaları Deneysel Araştırma Yöntemlerini anlatınız? Herhangi bir materyali işleme tabi tutarak veya işleme tabi tutmadan oluşturulmuş bir ortamda, değişken ve etkenlerinin denetlenebildiği, sonucun izlendiği araştırma yöntemidir. Deneysel yöntemde amaç, incelenen olaydaki neden-sonuç ilişkilerinin ortaya çıkartılmasıdır. Bu ilişkilerin gerçek niteliğini bulabilmek için sonucu etkileyebileceği düşünülen tüm etkenler denenebilir Alan Araştırmaları ne demektir, açıklayınız? Alan araştırmaları, incelemenin incelenen varlıkların doğal ortamlarında yapılması anlamına gelir. Laboratuvar araştırmalarından temel farkı, gözlemcinin doğal ortamları kullanmasıdır. Alan araştırmalarının bir niteliği de bir araştırmacının kurduğu hipotezi doğrulamaktan çok hipotez oluşturmaya yönelik olmasıdır Tanıtıcı Araştırmaları ne demektir, açıklayınız? Tanıtıcı araştırmalar, belirli bir bilgi kümesinin ilgi duyulan bazı özelliklerini ortaya koymayı amaçlar. Bunlar çoğunlukla pratik ihtiyaçları karşılamak amacı ile yapılır. Bu nedenle sosyal bilimlerden çok sosyal hizmet uzmanları, reklamcılar, pazarlamacılar tarafından uygulanır. Nüfus, iş yeri ve hane halkı sayımları, gecekondu bölgelerindeki alt yapı hizmetlerinin saptanmasına yönelik belediyelerce gerçekleştirilen sayımlar bu tür araştırmalara girer. İstatistik Araştırmaları ne demektir? İstatistik araştırmaları, araştırma verilerinin sayısal nitelikte ifadesi, istatistik yöntemlerinin yardımıyla yorumlanması ve değerlendirilmesini içerir. toplama ne demektir? Bilgi alanlarının çokluğu ve çeşitliliğine bağlı olarak sayısız veriden söz edilebilir. İhtiyacımız olduğu hâlde hazırda bulamadığımız verileri elde etmek amacıyla yapılan çalışmalara veri toplama denir. toplama araçları ne demektir? 1-Gözlem Araştırılacak unsurların doğal ortamlarındaki yapılarının incelenmesi sonucu veri elde etme yöntemidir. 2-Deney Laboratuvarda yapılan çalışmalardır. 3-Anket Araştırmacı tarafından oluşturulan, bilgi alınacak kişilere doğrudan doğruya okuyup cevaplandıracakları soruların hazırlanması ile yapılan bilgi edinme, veri toplama yöntemidir. 4-Görüşme Bilgi alınacak kişilerle karşılıklı konuşma yoluyla veri toplama yöntemidir. 5-Literatür taraması Araştırma konusuyla ilgili olarak daha önceden yayınlanmış kitap, makale, tez, el kitabı ve diğer araştırmaların incelenmesidir. 6-Arşiv taraması Daha önceden yayınlanmış olan Resmî Gazete, diğer gazeteler, yıllık, istatistikler, doküman, rapor, çizelge, plan, genelge, kılavuz ve içtihatlar, arşiv taramasında yararlanılacak başlıca kaynaklardır. ne demektir? Herhangi bir konuda kişilerin görüşlerini almak amacıyla hazırlanmış soruların ve muhtemel cevapların bulunduğu soru kâğıdına anket denir. Bir anket formunda bulunması gerekenler nelerdir? 1-Anketi yapan kişi ya da kurumun adı 2-Anketin konusu 3-Anketin tarihi 4-Anketörün adı soyadı 5-Anketi cevaplayana ait kişisel bilgiler 6-Anket soruları 7-Anketi yapan kişi ya da kurumun haberleşme adresi Anket soruları hazırlanırken nelere dikkat edilmelidir? 1-Soru tipi belirlenmelidir. 2-Soru sayısı belirlenmelidir. 3-Soruların sıralamasına özen gösterilmelidir. 4-Sorular amaca uygun seçilmelidir. 5-Soruların açık ve net olmasına özen gösterilmelidir. 6-Bilinmeyen kelimeler kullanılmamalıdır. Araştırmacı, anket sorularını oluştururken tutum, davranış ya da bilgi ölçmeyi isteyebilir. Bu amaçla oluşturulacak soru tipleri nelerdir? 1- Bilgi Verici Sorular 2- Gruplandırıcı Sorular 3- İki Seçmeli Sorular 4- Çoktan Seçmeli Sorular 5- Sırlama veya Tercih Etme Soruları 6- Ölçeklendirme Soruları 7- Birden Çok Seçmeli Sorular 8- Açık Uçlu Sorular Verilerin düzenlenmesi ne demektir, örnek veriniz? Yapılan bir araştırmada elde edilen veriler dağınık, düzensiz ve karmaşık bir hâl içerir. Bu şekliyle veriden anlamlı bir sonuca ulaşmak mümkün değildir. İstatistik analizin ham maddesi niteliğinde olan bu ham verinin işlenerek düzenli ve anlaşılır hâle getirilmesi okulda 1000 öğrenci olsa her birinin harçlığını değerlendirmek zor bir iş olacaktır. Bunun kolaylaştırılması için bu verilerin düzenlenmesi gerekir. nasıl düzenlenir, açıklayınız? 1-Sıralı dizi Sayısal bilgilerin küçükten büyüğe ya da büyükten küçüğe doğru sıralanmasıyla elde edilen dizidir. 2-Çokluk bölünümü gruplandırma Verilerin belli sayıda büyüklük sınıflarına göre gruplara ayrılmasıdır. Böyle oluşturulan gruplara sınıf, her sınıftaki birim sayısına da sınıf çokluğu denir. ne demektir? sayısal bilgileri toplama, analiz etme, anlamını açıklama, bilgilerin güvenilirliğini yansız bir biçimde yorumlamayı ve ortaya çıkarmayı hedef edinen bir bilim dalıdır. analizi ne demektir, açıklayınız? Toplanan verilerin düzenlenmesinden sonra verilerin analizinin yapılması gerekir. Veri sayısı arttıkça da verilerin yorumlanması güçleşecektir. Örneğin bin kişiye uygulanan on soruluk bir anketin sonuçlarının belli bir analiz yöntemi kullanmadan değerlendirilmesi mümkün olmayacaktır. İşte, bu amaçla bilimsel araştırmalarda verilerin yorumlanmasını sağlayacak yöntemlere ihtiyaç duyulur. Bu yöntemleri istatistik bilimi ele alır İstatistikî yorumlama için bilinmesi gereken temel kavramlar nelerdir? 1- Yığın 2- Değişken 3- Değişken değer aralığı 4- Aritmetik ortalama 5- Ortanca 6- Tepe noktası mod Verilerin yorumlanması ve değerlendirilmesi ne demektir, açıklayınız? Analizleri tamamlanmış verilerden anlam çıkartmak ve ne ifade ettiğini anlatmak suretiyle yorum yapılmış bir kurstaki öğrencilerin yaş gruplarına göre başarı durumlarını belirlediğimizi varsayalım. A yaş grubunun başarı düzeyi %85, B yaş grubunun başarı düzeyi %67 olduğunu kabul edelim. Elde edilen bu verilerden şu değerlendirmeyi yapabiliriz A yaş grubu, B yaş grubundan daha analiz sonuçları yorumlanırken araştırmanın bütünlüğü gözden uzak tutulmamalıdır. Araştırmada cevaplanmak üzere ortaya konulmuş olan sorular, kabul edilen varsayımlar, mevcut soruna getirilebilecek çözüm şekilleri, çalışmanın amacı gibi hususlar, yorumlarda hiç unutulmamalıdır. Diğer yandan, belirli analiz sonuçlarından hareket edilerek genel kurallara ulaşmak da mümkün araştırmanın sonuçlandırılmış sayılabilmesi için derlenen kütüphane kaynakları okunup değerlendirilmiş, deney, gözlem, mülakat, istatistik analiz gibi yöntemler uygulanmış ve elde edilen sonuçların ışığında hipotezin değerlendirilmesi yapılmış olmalıdır. Tüm bu işlemler bitirilmeden araştırma tamamlanmış bir araştırmada araştırmacının kendi yaratıcı fikirlerini katmadan yalnızca incelenen kaynakları özetlemekle yaptığı araştırmalar gerçekte bilimsel bir araştırma sayılmaz.

grafikte kullanılan her türlü bilgiye ne denir