EWU0883. Engelliler İçin Kolay Giyilen Ayakkabı Engelliler İçin Ayakkabı Tasarımı Kolay Giyilebilen Ayakkabı Eğer ayakkabılarınızı giymek bağcıklarını bağlamak sizin için külfet haline geldiyse bu ürün işinizi görebilir. Tek yapmanız gereken ayakkabının üzerine basmak. Ergonomik tasarımıyla ayaklarınızı hiç bir emek sarf etmeden içine hapis edecek şekilde üretilmiş. Engelliler İçin Kolay Giyilebilir Ayakkabı Kolay Giyilen Ayakkabı Satış Sitesi Görme Engelliler İçin Kol Saati Görme Engelliler İçin Konuşan Saat Görme Engelliler İçin Saat Tasarımı Görme engelliler için geliştirilmiş bir çok saat yurt dışında yaygın olarak kullanılıyordu. Sonunda Türkçe Destek veren konuşan kol saatleri de üretildi. Üzerindeki kırmızı talk tuşuna basmanızla beraber saatiniz sizin için bulunduğunuz zaman dilimini belirtiyor. Start Time marka saatler şirketsel olarak piyasaya girmese de gönüllü olarak bu işe soyunmuş kişiler mevcut. Görme Engelliler İçin Konuşan Kol Saati Görme engelliler için kol saati satın almak için İletişim >> Yürüme Engelliler İçin Robot Tasarımı Yürüme Engelliler İçin Robot Tasarımı Tek RMC - Omurilik Felçlilerine Müjde Yürüme engelliler için geliştirilmiş ürün tekerlekli sandalyenin ötesinde imkanlar sunuyor. Türk mucitler tarafından geliştirilmiş ürün satışa sunulmuş durumda. Omurilik Felçlilerinin bir nebze olsun hayatını kolaylaştıracağa benziyor. Omur İlik Felçliler İçin Robot Yürüme Engelliler İçin Robotik Cihaz Videosu Ürünün Resmi Sitesi Dilek TEKGÜL ÖZTÜRK KARACA Eğitim Yayınları Sanayi ve Ticaret Ltd. Ş Cevat Dündar Cad. No. 139/B Ostim 06370 ANKARA tel. 0312 385 91 81 belgeç 0312 385 91 82 Yazar HYaazyırÖınlÖaazyzaegnnüBnAKYARRAAMCA DilekTEKGÜLÖZTÜRK Yayınc1ı2S5e7rt4ifika No. KTaaspaarkım YAĞIZ 978-60IS5B-1N90-032-2 Ersan © KARACA Eğitim Yayınları Sanayi ve Ticaret Ltd. Ş Bu eserin bütün hakları saklıdır ve yayınevine aittir. Eserdeki metin ve görsel unsurlar yayınevinin yazılı izni olmadan tümüyle ya da kısmen çoğaltılamaz, yayımlanamaz ve ticari amaçla kullanılamaz. Baskı KOZA Yayın Dağıtım AŞ, Matbaası, 2020 Cevat Dündar Cad. No 139 Ostim - Ankara KARACA Eğitim Yayınları Sanayi ve Ticaret Ltd. Ş Cevat Dündar Cad. No. 139/B Ostim 06370 ANKARA tel. 0312 385 91 81 belgeç 0312 385 91 82 2 İSTİKLÂL MARŞI Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Bastığın yerleri toprak diyerek geçme, tanı Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı. O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır, atanı O benimdir, o benim milletimindir ancak. Verme, dünyaları alsan da bu cennet vatanı. Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl! Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda? Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl? Şüheda fışkıracak toprağı sıksan, şüheda! Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl. Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Huda, Hakkıdır Hakk’a tapan milletimin istiklâl. Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda. Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım. Ruhumun senden İlâhî, şudur ancak emeli Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım! Değmesin mabedimin göğsüne nâmahrem eli. Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım. Bu ezanlar -ki şehadetleri dinin temeli- Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım. Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli. Garbın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar, O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taşım, Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var. Her cerîhamdan İlâhî, boşanıp kanlı yaşım, Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar, Fışkırır ruh-ı mücerret gibi yerden na’şım; Medeniyyet dediğin tek dişi kalmış canavar? O zaman yükselerek arşa değer belki başım. Arkadaş, yurduma alçakları uğratma sakın; Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl! Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın. Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl. Doğacaktır sana va’dettiği günler Hakk’ın; Ebediyyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl; Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın. Hakkıdır hür yaşamış bayrağımın hürriyyet; Hakkıdır Hakk’a tapan milletimin istiklâl! Mehmet Âkif Ersoy 3 GENÇLİĞE HİTABE Ey Türk gençliği! Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk Cumhuriyetini, ilelebet muha- faza ve müdafaa etmektir. Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegâne temeli budur. Bu temel, senin en kıymetli hazinendir. İstikbalde dahi, seni bu hazineden mahrum etmek isteyecek dâhilî ve hâricî bedhahların olacaktır. Bir gün, istiklâl ve cumhuriyeti müdafaa mecburiyetine düşersen, vazifeye atılmak için, içinde bulunacağın vaziyetin imkân ve şeraitini düşün- meyeceksin! Bu imkân ve şerait, çok namüsait bir mahiyette tezahür edebilir. İstiklâl ve cumhuriyetine kastedecek düşmanlar, bütün dünyada emsali görülmemiş bir gali- biyetin mümessili olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatanın bütün kaleleri zapt edilmiş, bütün tersanelerine girilmiş, bütün orduları dağıtılmış ve memleketin her köşesi bilfiil işgal edilmiş olabilir. Bütün bu şeraitten daha elîm ve daha vahim olmak üzere, mem- leketin dâhilinde iktidara sahip olanlar gaflet ve dalâlet ve hattâ hıyanet içinde buluna- bilirler. Hattâ bu iktidar sahipleri şahsî menfaatlerini, müstevlîlerin siyasî emelleriyle tevhit edebilirler. Millet, fakr u zaruret içinde harap ve bîtap düşmüş olabilir. Ey Türk istikbalinin evlâdı! İşte, bu ahval ve şerait içinde dahi vazifen, Türk istiklâl ve cumhuriyetini kurtarmaktır. Muhtaç olduğun kudret, damarlarındaki asil kanda mevcuttur. Mustafa Kemal Atatürk 4 ÖN SÖZ Teknoloji; herhangi bir şeyi daha iyi, daha hızlı, daha kolay, daha ekonomik ve daha verimli yapma girişimidir. Tasarım ise zihinde canlandırılan biçimdir. Hayatımızdaki problemlerin çözümüne yönelik hayal ettiğimiz fikirler yani tasarımlar teknolojilerin sayesinde ortaya çıkar. Doğal olarak tasarım ve teknoloji birbirinden ayrı düşünüle- mez. 7. SINIF TEKNOLOJİ VE TASARIM Dersi Öğretim Programında, öğrencilerin bilimsel yöntemlerle düşünebilmesi, bireysel ve ekip hâlinde çalışabilmesi ve problem çözme yeteneklerini geliştirmesi beklenmektedir. Program; bilgiyi araştıran, öğrenen, değer- lendiren, kullanarak pekiştiren, sonra da yeni ve kaliteli fikirler üreten bireyler yetiş- tirmeyi ana vizyon olarak almıştır. Teknoloji ve tasarımın en önemli amaçlarından biri de bilgi birikiminin kullanı- cı ihtiyaç ve beklentilerine göre toplum yararına kullanılmasıdır. Öyleyse bilgi çok filozof Konfüçyus, “Fikir sahibi olmadan bilgi sahibi olmak faydasızdır. Bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olmak tehlikelidir.” der. Bilgi, büyük bir güçtür. Bilgili birey; gözlemler, inceler, çevresine duyarlıdır ve çevresindeki sorunlar konusunda kendini sorumlu hisseder. Bu sorunlara yaratıcı ve özgün çözümler üretebilir, kendine güvenir. Grupla çalışma becerisine sahiptir. Bilgili insan, yaşadığı toplumu bilgisiyle aydınlatır. Sizler de doğru kaynaklardan bilgi edindikten sonra fikir geliştirerek toplu- mu aydınlatabilirsiniz. 7. SINIF TEKNOLOJİ VE TASARIM Uygulamalı Kitabı’nda “Bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olunmaz.” mantığı ile konular hakkında önce bilgiler verilmiş sonra üretime dönük yeni projeler geliştirmeniz beklenmiştir. Kitabın içeriğinde öğretim programı- na uygun olarak Teknoloji ve Tasarımın Temelleri, Tasarım Süreci ve Tanıtım, Yapılı Çevre ve Ürün, İhtiyaçlar ve Yenilikçilik, Tasarım ve Teknolojik Çözüm üniteleri yer almaktadır. Sizlere kaliteli, bilimsel ve doğru bilgi verebilmek için çok sayıda kaynak taranmış, titizlikle incelenen konular sade bir dille ve kazanımlar dikkate alınarak anlatılmıştır. Araştırarak doğru bilgiye ulaştıktan sonra özgün fikirlerinizi geliştirebilmeniz için gerekli altyapı oluşturulmuştur. Değerli öğretmen arkadaşlarım ve öğrencilerim başta olmak üzere kitabın hazır- lanmasında doğrudan ya da dolaylı olarak yardım aldığım herkese teşekkür ederim. 7. SINIF TEKNOLOJİ VE TASARIM Uygulamalı Kitabı’nın öğrencilerimizin geleceği- ne ışık tutması dileği ile hepinize başarılar dilerim. Dilek TEKGÜL ÖZTÜRK Teknoloji ve Tasarım Öğretmeni 5 İçindekiler 1. ÖĞRENME ALANI TEKNOLOJİ VE TASARIMIN TEMELLERİ ...... 9 A. TEKNOLOJİ VE I. ÖĞRENME 1. ÜNİTE TEKNOLOJİ VE TASARIM ÖĞRENİYORUM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 ALANI TEKNOLOJİ VE TASARIM NEDİR? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 TEKNOLOJİ .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 TASARIMIN TEMELLERİ TASARIM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 TEKNOLOJİ VE TASARIM İLİŞKİSİ .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 TEKNOLOJİ VE TASARIM ÖĞRENİYORUM GÜNLÜK YAŞAM VE TEKNOLOJİ TASARIM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 TEMEL TASARIM ÜLKEMİZDE VE DÜNYADA TEKNOLOJİ VE TASARIM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 İnsanların hayatına faaliyetlerine egemen 2. ÜNİTE TEMEL TASARIM .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 olan kuvvet, yaratma ve icat yeteneğidir. SANAT / TASARIM ELEMANLARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 M. Kemal Atatürk SANAT / TASARIM VE İLETİŞİM ELEMANLARI .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 TASARIM ZAMANI .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 9 TASARIM ZAMANI .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 TASARIM İLKELERİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 TASARIM ZAMANI .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 TASARIM ZAMANI .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 DEĞERLENDİRME VE SUNMA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 II. ÖĞRENME ALANI TASARIM SÜRECİ VE TANITIM .. . . . . . . . . . . . . . 31 II. ÖĞRENME 1. ÜNİTE TASARIM ODAKLI SÜREÇ 32. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ALANI TASARIM SÜRECİNDEKİ TEMEL BASAMAKLAR .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 TASARIM SÜRECİ VE TANITIM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 TASARIM SÜRECİ TASARIM PROBLEMİNİ TANIMLAMA .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 VE TANITIM PROBLEME YÖNELİK ÇÖZÜM ÖNERİLERİ GELİŞTİRME . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 BİLİMSEL ARAŞTIRMA BASAMAKLARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 TASARIM ODAKLI SÜREÇ TASARIM GELİŞTİRME KRİTERLERİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM MAKET - MODEL - PROTOTİP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 TASARIM OLUŞTURMA AŞAMALARI .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Eğitim gerçeklerin öğretilmesi değil; İŞ GÜVENLİĞİ .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 düşünmek için aklın eğitilmesidir. GERİ DÖNÜŞÜM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Albert Einstein DEĞERLENDİRME VE SUNMA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 31 TASARIM ÜRÜNLERİNİN TANITIMI VE SUNUMU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 6 1. GÖZE HİTAP EDEN TANITIM ARAÇLARI .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 AFİŞLER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 DAVETİYELER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 BROŞÜRLER .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 GÖREVLİ KARTI .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 TANITIM KARTLARI .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 2. KULAĞA HİTAP EDEN TANITIM ARAÇLARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 3. HEM GÖZE HEM KULAĞA HİTAP EDEN TANITIM ARAÇLARI. . . . . . . . . . . . . . . 53 2. ÜNİTE BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 BİLİM VE TEKNOLOJİ TASARIM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 İKİ BOYUTLU TASARIMLAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 TASARIM ZAMANI .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 ÇOKLU ORTAM TASARIMLARI .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 TASARIM ZAMANI .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 DEĞERLENDİRME ZAMANI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 III. ÖĞRENME ALANI YAPILI ÇEVRE VE ÜRÜN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 YAPILI ÇEVRE III. VE ÜRÜN ÖĞRENME 1. ÜNİTE MİMARİ TASARIM 68. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . MİMARİ TASARIM ALANI ÇEVREMİ ALGILIYORUM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71 YAŞAM BİÇİMİ VE MİMARİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 ÜRÜN GELİŞTİRME 67 YAŞAM BİÇİMİ VE MİMARİ TASARIM .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 TASARIM ZAMANI .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 İyi eserler bırakmak istiyorsan; bilimle sanat, mantıkla hayal gücü 2. ÜNİTE ÜRÜN GELİŞTİRME 79. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . arasında denge geliştir. Bilgiyi deneyimle ve inatla test etmeye MEKANİK TASARIM .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 bağlı ol ve hatalarından ders TASARIM ZAMANI .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 çıkararak öğrenmekten vazgeçme. YAPISAL TASARIM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 TASARIM ZAMANI .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 Leonardo Da Vinci DEĞERLENDİRME ZAMANI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 IV. ÖĞRENME ALANI İHTİYAÇLAR VE YENİLİKÇİLİK ................... 97 İHTİYAÇLAR VE IV. YENİLİKÇİLİK ÖĞRENME 1. ÜNİTE ENERJİNİN DÖNÜŞÜMÜ VE TASARIM .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 ENERJİNİN DÖNÜŞÜMÜ VE TASARIM ALANI ENERJİNİN TANIMI VE ÇEŞİTLERİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 ENGELSİZ HAYAT TEKNOLOJİLERİ Elektriğin Tarihçesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 00 97 Hareket Enerjisi Elektrik Enerjisine Nasıl Dönüşür? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 “Bağımsızlığın tek bir yolu vardır. ELEKTRİK ÜRETİMİNDE KULLANILAN KAYNAKLAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 02 Teknoloji ve enerjide başkalarına 7 YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 03 mahkum olmaktan kurtulmak.” 1. Biyokütle Enerjisi Kaynakları ve Elde Edilmesi .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 2. Güneş Enerjisi Kaynakları ve Elde Edilmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 04 Mustafa Kemal ATATÜRK 3. Rüzgâr Enerjisi Kaynakları ve Elde Edilmesi .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 05 4. Jeotermal Enerji Kaynakları ve Elde Edilmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 5. Hidrolik Enerji Kaynakları ve Elde edilmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 07 6. Hidrojen Enerji Kaynakları ve Elde Edilmesi .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 08 7. Deniz Kökenli Enerji dalga, med-cezir Kaynakları ve Elde Edilmesi . . . . . . . . . . . . 1 09 YENİLENEMEYEN ENERJİ KAYNAKLARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 09 ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETEBİLİR MİYİZ? .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 TASARIM ZAMANI .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 DEĞERLENDİRME ZAMANI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114 2. ÜNİTE ENGELSİZ YAŞAM TEKNOLOJİLERİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 ENGELLİLİĞİN TANIMI VE NEDENLERİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 ENGELLİLİK TÜRLERİ .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117 ENGELLİ SORUNLARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118 ENGELLİLERE YAŞAM KOLAYLIĞI SAĞLAYAN TEKNOLOJİLERİN ÖNEMİ 19 ENGELLİLERİN YAŞAM KOLAYIĞI İÇİN GELİŞTİRİLEN ÜRÜNLERİN TASARIM ÖZELLİKLERİ .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 1. DUYUŞSAL ENGELLİLER İÇİN GELİŞTİRİLEN TEKNOLOJİK YENİLİKLER . . . . . . . . . . . 120 2. FİZİKSEL ENGELLİLER İÇİN GELİŞTİRİLEN TEKNOLOJİK YENİLİKLER .. . . . . . . . . . . . . 121 3. BİLİŞSEL ENGELLİLER İÇİN GELİŞTİRİLEN TEKNOLOJİK YENİLİKLER . . . . . . . . . . . . . . 122 TASARIM ZAMANI .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 DEĞERLENDİRME ZAMANI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126 V. ÖĞRENME ALANI TASARIM VE TEKNOLOJİK ÇÖZÜM .............. 127 V. ÖĞRENME 1. ÜNİTE ÖZGÜN ÜRÜNÜMÜ TASARLIYORUM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128 ALANI TASARIM PROBLEMİNİ TANIMLAMA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 PROBLEME YÖNELİK ÇÖZÜM ÖNERİLERİ GELİŞTİRME . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130 TASARIM VE TASARIM GELİŞTİRME KRİTERLERİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131 TEKNOLOJİK ÇÖZÜM TASARIMI OLUŞTURMA AŞAMALARI .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133 DEĞERLENDİRME VE SUNMA .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135 ÖZGÜN ÜRÜNÜMÜ TASARLIYORUM 2. ÜNİTE BUNU BEN YAPTIM .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 37 BUNU BEN YAPTIM TASARIM ZAMANI .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138 Her şeyin keşfedildiğini sanmak büyük DEĞERLENDİRME ZAMANI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140 bir yanlıştır. Bu ufku, dünyanın son sınırı sanmaya benzer. A Lemierre 127 KAYNAKÇA 141. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 TEKNOLOJİ VE I. ÖĞRENME ALANI TASARIMIN TEMELLERİ 1. ÜNİTE TEKNOLOJİ VE TASARIM ÖĞRENİYORUM 2. ÜNİTE TEMEL TASARIM İnsanların hayatına, faaliyetlerine egemen olan kuvvet, yaratma ve icat yeteneğidir. M. Kemal Atatürk 9 YORUM LÜM 1 TEKNOLOJİ VE TASARIMI BÖ- ÖĞRENİ- ÖĞRENME ALANI TEKNOLOJİ VE TASARIMIN TEMELLERİ 7TTEAKSNAROILMOJVEİ 1. ÜNİTE TEKNOLOJİ VE TASARIM ÖĞRENİYORUM Konu TEKNOLOJİ VE TASARIMI ÖĞRENİYORUM Kazanımlar 1. Teknoloji kavramını açıklar. 2. Tasarım kavramını açıklar. 3. Teknoloji ve tasarım kavramlarına günlük yaşamdan örnekler verir. 4. Teknoloji ve tasarım arasındaki ilişkiyi fark eder. 5. Ülkesi ve dünyadaki farklı ülkeleri teknolojik gelişimleri açısından karşılaştırır. TEKNOLOJİ VE TASARIM NEDİR? Aşağıdaki soruları sınıf arkadaşlarınızla tartışınız. İnsanlar var olan yöntemlerle sorunlarını çözemeyince ne yaparlar? Can, bir sorunu çözmek için daha önceki yöntemleri inceleyip araş- tırma yaparak deneysel yöntemlere başvurma yolunu seçmiştir. Can’ın çalışma yöntemini nasıl tanımlarsınız? Buluş ve keşif terimlerini nasıl tanımlarsınız? Teknoloji ve tasarım olmasaydı hayatımızda ne gibi değişikler olurdu? Teknoloji ve tasarım alanındaki gelişmelerin olumsuz etkileri olabilir mi? Teknoloji ve tasarım açısından daha iyi duruma gelebilmek için ülkemizde neler yapılabilir? Endüstriyel gelişimin olumlu ve olumsuz etkilerini tartışınız. 10 7TTEAKSNAROILMOJVEİ NTIEKTNEOKLNOOJLİOVJEİ VE TASARIMIN TEMELLERİ TASARIM ÖĞRENİYORUM TEKNOLOJİ Teknolojiyi tanımamadan önce buluş, icat ve bilimi tanımlamamız gerekir. Buluş; daha önce var olan ama var olduğu bilinmeyen bir şeyin öğrenilmesidir. Bilimsel araştırmalar veya rastlantı sonucunda insanoğlunun o güne kadar bilmediği yeni bir mal, üretim yöntemi/tekniği ya da yeni bir madde veya malzeme gibi herhangi bir şeyin ortaya çıkarılması olarak tanımlanır. Örneğin ateş, tekerlek, yazı, yer çekimi ve suyun kaldırma kuv- vetinin fark edilmesi, vb. birer buluştur. Aynı şekilde bilinmeyen bir kıtanın ya da gezegenin bulunması da keşif olarak tanımlanır. İcat ise daha önce var olan teknolojilerin insanların gösterdiği çaba ve araştırmalarla yeni ve benzersiz biçimde bir araya getirilmesinin sonucu olarak ortaya çıkar. Örneğin; kibrit, araba, daktilo birer icattır. Zaman zaman icatların, dünyanın farklı kesimlerinde aynı sıralarda, ama birbirlerinden bağımsız olarak ortaya çıktıkları da görülür. Bilim Evrenin ya da olayların bir bölümünü konu olarak seçen, deneysel yöntemlere ve gerçekliğe dayanarak yasalar çıkarmaya çalışan düzenli bilgilere bilim denir. TDK Bilimin sonucu olarak ortaya çıkan teknoloji hayatımızı her alanda kolaylaştırmayı ba- şarmıştır. Bilimle Teknoloji arasında doğal ve döngüsel bir ilişki vardır. Bilimsel çalışmalar uygulamaya elverişli bilgi üreterek teknolojik gelişmeye yol açarken teknolojik gelişmeler de bilimsel araştırmanın daha uygun şartlarda yapılmasını sağlayarak bilimsel gelişmeyi hızlan- dırmaktadır. Yani teknolojiyi üreten bilim, aynı zamanda teknoloji sayesinde ilerler. Bunu yaparken teknik bilgiye yani bir bilim, sanat ya da meslek dalında kullanılan yöntemlerin tümüne ihtiyaç duyar. Teknoloji Teknolojinin Latince karşılığı “Technoslogos” tur, “techne” yapmak, “logos” da bilmek anlamına gelmektedir. Araç-gereç yapabilmek için gerekli olan bilgi ve yeteneği ifade etmektedir. Herhangi bir şeyi daha iyi, daha hızlı, daha kolay, daha ekonomik ve daha ve- rimli yapma girişimidir. Teknoloji, insan hayatının kalitesini arttırmak amacıyla yaratıcılık ve zekânın; bilim, sanat, mühendislik, ekonomi ve sosyal çalışmayla oluşturulan bir bileşimdir. Buraya kadar yapılan açıklamalardan da görüleceği gibi teknoloji; buluş, teknik, bilim iç içe kavramlardır. Teknoloji buluşlarla ortaya çıkar. Bilimi besleyen buluşlardır. Buluşları teknik bilgilerle teknolojinin yardımıyla gerçekleştiririz. Buluşu daha geniş kitlelere sunabilmek için çok sayıda üretilmesi ve ekonomiye katkı sağlaması gerekir. İşte bu noktada da endüstri devreye girer. İnovasyon;bilimveteknolojininekonomikvetoplumsalyararsağlayacakşekil- de yenilenmesi sürecidir. Yani yaratıcılığın, ticari ustalıkla birleştirilmesidir. İnovasyon, daha önce düşünülmemiş olan yeni fikirleri ticari olarak uygulamaya koyup bu sayede re- kabet gücünü artırmayı ifade eder. Ekonomik büyümenin, istihdamın ve yaşam kalitesinin anahtarıdır. İnovasyonla daha önce hiç uygulanmamış bir yöntem ya da araçla ihtiyaçları- mızı karşılayabiliriz. Örneğin, cep telefonlarıyla görüntülü iletişim sağlama gibi. Bunun yanı sıra zaten var olan birçok ürün ve hizmeti iyileştirerek daha çok insanın işine yarayacak hâle getirebiliriz. Örneğin, bir bilgisayarda olan tüm yazılımları barındıran cep telefonları üretip piyasaya sunma gibi. 11 YORUM LÜM 1 TEKNOLOJİ VE TASARIMI BÖ- ÖĞRENİ- ATLEAKNNIO TLOEKJİNOVELOTJAİSVAERTIAMSAÖRĞIRMEINNİTYEOMREULMLERİ ÖĞRENME 7TTEAKSNAROILMOJVEİ 1. ÜNİTE Endüstri Sanayi ya da “endüstri”, devamlı veya belli zamanlarda, makine ve benzeri araçlar kullanarak bir madde veya gücün niteliği- ni ya da biçimini değiştirerek toplu üretimde bulunan faaliyet dalıdır. Sanayi ham maddelerin veya yarı işlenmiş maddelerin kullanıma ha- zır hâle getirilmesini de sağlamaktadır. Sanayi, ülkelerin gelişmesinde önemli bir rol oynar. Çünkü gelişmiş ülkeler zenginliklerinin önemli bir kısmını sanayileşme ile sağlamıştır. Endüstriyel gelişim her geçen gün artmaktadır. Tarih boyunca dört büyük endüstriyel devrim yaşanmıştır. İlk Sanayi Devrimi 18. yüzyılın sonuna doğru su ve buhar gücünü kullanarak mekanik üretim sistemleri ile ortaya çıktı. Buhar motorları İkinci Sanayi Devrimi 20. yüzyılın başında Henry Ford’un üretim bandı tasarımı ve elektriğin seri üretimde kullanılmaya başlan- ması, üretim hattının geliştirilmesi ile kendini gösterir. Üçüncü Sanayi Devrimi Dijital devrim, elektroniklerin kullanımı ve BT Bilgi Teknolojileri’nin gelişmesiyle üretim daha da otomatikleştiril- ve elektronikteknolojilerinyerinidijital teknolojiye bırakmasına sebep olan programlanabilir makineler kullanıl- maya başlandı. Dördüncü Sanayi Devrimi Endüstri 21. yüzyıl ve sonrası Genel hatlarıyla; robotların üretimi tamamen devralması, yapay zeka- nın gelişimi, üç boyutlu yazıcılarla üretimin fabrikalardan evlere inmesi, çok büyük bilgi yığınlarını veri analizleriyle ayıklanıp değerlendirilme- si gibi birçok yeniliklerle incelenebilir. Endüstri en büyük amacı, birbirleriyle haberleşen, sensörlerle ortamı algılayabilen ve veri analizi yaparak ihtiyaçları fark edebilen robotların üretimi devralıp daha kali- teli, daha ucuz, daha hızlı ve daha az israf yapan bir üretim yapmaktır. 2. ve 3. Sanayi Devrimi arasında bir evrede bulunan ülkemizin, 10 ila 15 yıl içerisinde tamamen Endüstri girileceği düşünüldüğünde gelişen teknolojiyi ya- kalayıp rekabet edebilecek konuma gelmesi kaçınılmazdır. Endüstri geleceğimizi iyi ve kötü yönleriyle doğrudan etkileyecektir. Gelecekte içerisinde insan olmayan ve ışığa ihtiyaç duymayan robotlarla çalışan fabrikalar bizi beklemektedir. İnsanoğlu artık robotlarla yarış içine girmeye hazırlanmalıdır. Yapmamız gereken Endüstri kaçmak değil ona en iyi şekilde uyum sağlamaktır. 12 7TTEAKSNAROILMOJVEİ NTIEKTNEOKLNOOJLİOVJEİ VE TASARIMIN TEMELLERİ TASARIM ÖĞRENİYORUM TASARIM Tasarımın çok sayıda tanımı vardır. En önemli özelliği planlamadır. Planlamanın olduğu her yerde bir tasarımdan söz edilebilir. Tasarım, zihinde canlandırma biçimidir. Bu tanımda hayal kurma, sorgulama, fark- lılıkları bulma, akıl yürütme, yaratıcı ve eleştirel düşünme gibi üst düzey zihinsel süreçler ön plana çıkmaktadır. Tasarım, bir fikrin kâğıt üzerine çizilmiş şeklidir. Bir fikirden yola çıkılarak tasarım yapılabileceği gibi, bazı taleplerden yola çıkılarak da tasarım yapılabilmektedir. “Tasarım”, bir ürünün tümü veya bir parçası veya üzerindeki süsleme- nin; çizgi, şekil, biçim, renk, doku, malzeme veya esneklik gibi insan du- yuları ile algılanan çeşitli unsur veya özelliklerinin oluşturduğu bütündür. Bütün sanatların temelinde bir tasarım olgusu bulunmaktadır. Ta- sarlama eylemi, oluşturulacak yapının organizasyonu ile ilgili her türlü faaliyeti içine almaktadır. Tasarımın farklı alanlarda farklı anlamları var- dır. Örneğin; seramik, mühendislik, grafik tasarımında olduğu gibi nesnenin doğrudan yapımı olarak düşünülebilir. Diğer taraftan mimari planlama, mühendislik çizimleri, iş süreçleri, devre şemalarının çizilmesi, moda tasarımı gibi durumlarda hazırlık ve planlama olarak tanımlanır. Ürün tasarımı teknik bakımdan aynı kalitede olan iki ürünün seçiminde önemli rol oynar. Bazen de tasarım, müşteri tercihinde tek başına belirleyici olabilmektedir. Genelde müşteriler önce markaya bakar. Sonra da doğal olarak görünümü, tasarımı, işlevi ve ekonomik değeriyle beğendiği bir ürüne yönelecektir. Tasarım genel olarak üç ana başlıkta değerlendirilmektedir. Uygulamalı tasarım dallarını üç ana başlıkta toplamak mümkündür 1. Endüstri tasarımı 2. Çevre tasarımı 3. Grafik tasarımı 1. Endüstri Tasarımı Endüstriyel tasarım sanayi devriminden sonra ortaya çıkmış bir kavramdır. En sade tanımlamayla endüst- riyel tasarıma, seri üretime uygun ürün tasarlama işi diyebiliriz. Üç boyutlu nesnelerin tasarlanması ve geliştirilmesiyle ilgilidir. Makineler, araç-gereçler, mutfak malzemeleri ve diğer birçok ürün endüstri tasarımına girer. Bir tasarımın tescil edilebilir bir “Endüstriyel Tasarım” olarak ad- landırılabilmesi için üç temel özelliği içermesi gerekir 1- Yenilik Özelliği En çok son bir yıl içerisinde kamuya sunulmuş olması gerekir. 2- Ayırt Edici Özellik Bir ürün aynı türdeki diğer ürünlerden farklı değilse endüstriyel tasarım tescili ile koruma altına alınamaz. 3- Sanayiye Uygulanabilirlik Endüstriyel tasarımın sanayiye uygulanabilir olması yani seri üretilip satılabilmesi gerekir. Tasarım özelliği taşıdığı hâlde örneğin bir ressamın sanat eseri sanayiye uygulanamayacağından endüst- riyel tasarım tesciline de konu olmaz. 13 YORUM LÜM 1 TEKNOLOJİ VE TASARIMI BÖ- ÖĞRENİ- ATLEAKNNIO TLOEKJİNOVELOTJAİSVAERTIAMSAÖRĞIRMEINNİTYEOMREULMLERİ ÖĞRENME 7TTEAKSNAROILMOJVEİ 1. ÜNİTE 2. Çevre Tasarımı Çevre tasarımcılığı alanları için- de bina, peyzaj ve iç mekân tasarımı yer alır. Sağlıklı, konforlu ve sürdürülebilir yaşam alanları oluşturmak amacıyla çeşitli tasarımlar yapmak ve iç-dış mekân dü- zenlemelerinin birlikteliğini sağlamak da bölümün baş- lıca konularındandır. Çevre Tasarımı insan odaklı yaklaşımı ile gelişen teknolojinin olanaklarını bir arada değerlendirerek kul­­ lanıcılarınihtiyaçlarınacevapverecek,fonksiyo­ nel, estetik, sürdürülebilir ve özgün tasarımlar ge­l­ iştirmeyi ve uygulamayı amaçlamaktadır. Bu sek­törde de tasarımcının görevi dayanıklı, işlevsel ve estetik olan tasarımı bulmaktır. Çevre tasarımcıları müş- terinin ihtiyaçlarını, hedeflerini, yaşam tarzını ve güvenliği için gereken noktaları saptayarak mekân, donatım ve mobilyalarla ilgili uygun, işlevsel ve estetik değerlere sahip tasarımlar yaparlar. Mimari Tasarım Mimarlık veya mimari, binaları ve diğer fiziki yapıları tasarlama ve kurma sanatı ve bilimidir. İnsanların yaşamını kolaylaştırmak ve barınma, dinlenme, çalışma, eğlenme gibi eylemlerini sürdürebilmelerini sağlamak üzere gerekli mekânları, işlevsel gereksinmeleri ekonomik ve teknik olanaklarla bağdaştırarak estetik yaratıcılıkla inşa etme sanatıdır. Başka bir tanımlamayla, yapıları ve fiziksel çevreyi uygun ölçülerde tasarlama, inşa etme sanatı ve bilimidir kullanışlılık, sağlamlık, süreklilik, kalıcılık, güzellik. 3. Grafik Tasarımı Genel olarak okunan ve izlenen görüntülerin tasarımından sorum- ludur. Tasarım iletişim ile ilgilidir. Afişler, ki- taplar, bilgi ve uyarı işaretleri, broşürler vb. gibi görsel iletişim araçlarının hazırlanması grafik tasarımının etkinlik alanı içine girer. Grafik tasarımın amacı da bu araçları hazır- larken iletişim ve estetik yönünden kaliteyi en üst düzeye çıkarmaktır. Grafik Tasarımı, ürünün ambalajını, satış noktasını, mağaza içi görselliğini ve markala- rımızın fotoğraf yoluyla nasıl hayata geldiğini ve yaratılışını dizayn eder, yönlendirir. Bası- lı ürünler, tanıtım sunuları, hareketli filmler, animasyonlar, iç mimari çalışmaları, paketle- me ürünleri gibi birçok çalışma alanı vardır. Grafik Tasarım, bir tüketicinin ürünlerimizi nasıl gördüğünü tanımlar ve karar verme noktasında önemli bir rol üstlenir. 14 7TTEAKSNAROILMOJVEİ NTIEKTNEOKLNOOJLİOVJEİ VE TASARIMIN TEMELLERİ TASARIM ÖĞRENİYORUM TEKNOLOJİ VE TASARIM İLİŞKİSİ Teknoloji ve tasarım ürün geliştirme sürecine yönelik olup insan yaşamını doğrudan etkilediğinden birlikte ele alınmalıdır. Teknoloji ve tasarım birbirini doğrudan etkileyen kavramlardır. Teknoloji ve tasarım sürecinin sonu yoktur. İnsanoğlu her zaman daha yeni, daha ilginç, daha ekonomik, daha estetik, daha ergonomik vb. olan ürünü gereçlerde de değişme ve gelişmeler olmuştur ve olmaya da devam nin hayatın günlük akışına yaptığı pozitif katkıların yanında negatif etkilerinin de var olduğu bilinmelidir. TeknolojiveTasarımınFaydalarıTeknolojivetasarımikilisiningünlükyaşamakışınayaptığıbin- lerce pozitif etki vardır. Örneğin; Teknoloji sayesinde insanların yaşam standardı artmıştır. İnsanlar teknoloji sayesinde işlerini daha kısa sürede yorulmadan ve kaliteli bir şekilde yapabilmektedirler. Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte ulaşım ileri seviyelere çıkmıştır. Teknoloji, verilere kolay erişebilmemizi sağlar ve insanlara zamandan tasarruf ettirir. Teknoloji tıp alanını da ileri seviyeye taşımıştır. Teşhis ve tedavi süresi kısalmıştır. Teknoloji sayesinde bilgi alışverişi kolaylaşmıştır. İnternet aracılığıyla dünyanın diğer ucundaki bilgiye kolayca ulaşılabilmektedir. Eğitim alanında teknolojinin gelişmesiyle birlikte eğitim daha da kolaylaşmış ve modernleşmiştir. Teknolojinin sayesinde matbaa gelişmiştir böylece insanlar duygu ve düşüncelerini daha kolay anlatmıştır. Kitaplar, insanlar için ulaşılmaz bir şey olmaktan çıkmıştır. TeknolojiveTasarımınZararlarıTeknolojininbinlerceyararınınyanısırabirçokzararıdavardır. Örneğin; Dünyadaki küresel ısınmanın giderek artmasının en büyük nedeni teknolojik araçların kendisi ya da üre- timi sırasında kullanılan teknolojilerdir. Sanayileşme ile fabrikalar artmaktadır ve fabrikaların bacalarından çıkan dumanlar, arabaların egzoz gazları doğal çevremizi kirletmektedir. Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte üretim makinelerle yapılmaya başlamıştır ve bu nedenle birçok insan işsiz kalmıştır. İnsanları tembelleştirmiştir. Hazıra alıştırmıştır. İnsanlar arasındaki yüz yüze iletişimi azaltmıştır. Teknoloji silah sanayisi gibi alanlarda da kullanılmaktadır. Örnek olarak Hiroşima ve Nagazaki’ye atılan bombaları verebiliriz. Teknoloji ile birlikte çeşitli ve yeni hastalıklar ortaya çıkmıştır. Teknoloji ürünlerinin neredeyse tamamı elektrikle çalışmaktadır. Elektrikle çalışan her alet bir elektro- manyetik alan oluşturur. İnsan beyninin de kendine ait bir elektromanyetik alanı vardır. Çünkü sinirler nöronlar aracılığıyla elektriksel uyarıları beynin çeşitli yerlerine ulaştırarak çalışırlar. 15 YORUM LÜM 1 TEKNOLOJİ VE TASARIMI BÖ- ÖĞRENİ- ATLEAKNNIO TLOEKJİNOVELOTJAİSVAERTIAMSAÖRĞIRMEINNİTYEOMREULMLERİ ÖĞRENME 7TTEAKSNAROILMOJVEİ 1. ÜNİTE GÜNLÜK YAŞAM VE TEKNOLOJİ TASARIM İnsanoğlu yaşam kalitesini arttırmak, sorunlarını çözmek ve ihtiyaçlarını gidermek için bu problemlere çeşitli çözümler geliştirmiş ve teknolojiler üretmiştir. Yemek yer- ken kullandığımız çatal kaşıktan, seyahatlerimizde kullandığımız araçlara, telefondan bilgisayara, ütüden süpürgeye, radyodan televizyona, mikroskoptan gözlüğe vb. binler- ce araç-gereç teknoloji ve tasarımın eseridir. Günlük yaşamda karşılaştığınız sorunları ve şu an kullandığınız çözüm ya da çözümleri yazınız. Sorun Geliştirilen çözüm Örnek Çamaşırlarımız kirlenir, kötü kokar Çeşitli türde çamaşır makineleri ya da de- ve bun­lardan rahatsız oluruz. terjanlar sorunumuzu çözmek için üretilmiş teknolojilerdir. 1. 1. 2. 2. 3. 3. 4. 4. 5. 5. 6. 6. 7. 7. 8. 8. 16 7TTEAKSNAROILMOJVEİ NTIEKTNEOKLNOOJLİOVJEİ VE TASARIMIN TEMELLERİ TASARIM ÖĞRENİYORUM Günlük yaşamda kullandığınız, bir önceki sayfada saydığınız araç ver gereçleri tasarım ve teknoloji açısından değerlendiriniz. Bu ürünlerdeki tasarımı ve teknolojiyi vurgulayınız. Tasarım Teknoloji Örnek Çamaşır makinelerinin şekli, kurut- Teknik bilgi ve araçlarla tasarımdaki özel- malı olması, elektronik ya da dijital olması, likleri sağlayacak gerekli donanımın sağ- büyük ya da küçük olması, rengi, vb. lanması, üretilip test edilmesi ve kullanıma 1. sunulması. 1. 2. 2. 3. 3. 4. 4. 5. 5. 6. 6. 7. 7. 8. 8. 17 YORUM LÜM 1 TEKNOLOJİ VE TASARIMI BÖ- ÖĞRENİ- ATLEAKNNIO TLOEKJİNOVELOTJAİSVAERTIAMSAÖRĞIRMEINNİTYEOMREULMLERİ ÖĞRENME 7TTEAKSNAROILMOJVEİ 1. ÜNİTE Teknoloji ve tasarım birbirini doğrudan etkileyen kavramlardır. Hayatımızdaki problemlerin çö- zümüne yönelik fikirler yani tasarımlar teknolojilerin yardımıyla ortaya çıkar. Teknoloji ve tasarım ilişkisinin geliştirilmesi bireyin yaratıcılık düzeyinin geliştirilmesi ile mümkün olabilir. Çünkü aynı işi yapan, farklı görüntü ve özelliklerde olan ürünler yaratıcılık, zeka ve hayal gücü gelişmiş bireylerin eseridir. Çevremizde ihtiyacımızı karşılayan farklı tasarımda birçok ürün vardır. 1. Yakın çevrenizden aynı işlevde ama farklı tasarımlarda olan nesnelere örnek- ler veriniz. 2. 3. 5. 6. 7. 8. 18 7TTEAKSNAROILMOJVEİ NTIEKTNEOKLNOOJLİOVJEİ VE TASARIMIN TEMELLERİ TASARIM ÖĞRENİYORUM ÜLKEMİZDE VE DÜNYADA TEKNOLOJİ VE TASARIM Tarih boyunca en iyi teknolojiyi kullanan ve daha sonra da en iyi teknolojiyi üretip pazarlayan toplumlar, kalkın- mışlık yarışında başarılı olmuşlardır. Bu konuda iyi bir örnek olarak 1953’te savaştan çıktığında yoksullukla boğuşan, diğer ülkelerin bağışlarıyla ayakta durmaya çalışan ve günümüzde dünyanın en büyük 11. ekonomisine sahip Güney Kore yi verebiliriz. G. Kore, ekonomik kalkınmadaki başarısı, inovasyon ve Ar-Ge alanlarındaki çarpıcı gelişimi ile oldukça ilgi çeken bir ülke olmayı başarmıştır. 1980’lere kadar kişi başına düşen milli gelir GSMH ve Ar- Ge faali- yetlerine yapılan harcamalar açısından Türkiye’nin altında yer almış olan G. Kore, 1980’lere gelindiğinde bu gidişatı tamamen tersine çevirmeyi başarmıştır. Gerek inovasyondaki girişimleri, gerek eğitime, beceri geliştirmeye ve insan kaynaklarına verdiği önem sayesinde kişi başına düşen milli gelir GSMH 76 $’dan 30 000 $’a 2014 yüksel- miştir. Bu başarıların temelinde, gelişmiş ülkeler ile rekabet edebilecek bir konuma ulaşma yolunda attığı önemli adımlar ve geçirmiş olduğu bir takım değişim süreçleri yer almaktadır. Bilim ve Teknoloji açısından ülkeler 3 gruba ayrılırlar 1. Teknoloji üretenler Bu grup dünya nüfusunun yaklaşık% 15’ini oluştururlar ve dün- yanın neredeyse tümünün teknolojik ihtiyaçlarını karşılayan ülkelerdir. 2. Teknoloji kullananlar Dünya nüfusunun belki de yarısını içeren ikinci bir bölüm bu teknolojileri üretim ve tüketimde benimser ve satın alır kullanırlar. 3. İkisinin de dışında kalanlar Bu grup ise dünya nüfusunun üçte birini kapsıyor; tek- nolojik olarak kopuk, evde yenilik yapmıyor ya da yabancı teknolojileri benimsiyor. BilimveTeknolojiaçısındanhangigruptayeraldığımızsorusuylakarşıkarşı- yayız değil mi? Bu sorunun cevabını bulmak için en çok değiştirdiğimiz teknolojik ürün olan telefonlarla ilgili TÜİK Türkiye İsta- tistik Kurumu verileri bu konuda bize fikir verecektir. Son 16 yılda ithal edilen toplam cep telefonu sayısı yaklaşık 166 milyon’u buldu. Yani dakikada 20 telefon dışarıdan alındı. İhraç ettiğimiz yani dışarıya sattığımız telefon sayısı ise son 16 yılda yaklaşık 3 milyondur. Ar-Ge parayı bilgiye, yenilik bilgiyi paraya döndüren süreçtir. AR-GE, adından da tam olarak anlaşıldığı gibi henüz bulunmamışı araştırarak bulma ve sonra da bilgiyi veya bir ürünü geliştirme veya yenilemeyi içerir. Gelişmiş ülkeler milli gelirlerinden araştırma ve geliştirme harcamalarına azımsanamayacak paylar ayırmaktadırlar. Hız kesmeden ürettikleri teknolojileri hem iç hem de dış ekonomik piyasalara sunarak ticari ge- lirlerine gelir katmaktadırlar. Örneğin; Güney Kore ekonomik gelişmesini otomotiv ve ileri teknoloji alanla- rında başlattığı Ar-Ge araştırma-geliştirme çalışmaları ile eğitim alanında yaptığı devrimlere borçludur. Üniversiteleri sanayi ile entegre ederek yani bütünleştirerek teknolojiyi öğrenmekle yetinmemiş, geliştirmiş ve en önemlisi teknoloji ihracatına büyük önem vermiştir. 19 YORUM LÜM 1 TEKNOLOJİ VE TASARIMI BÖ- ÖĞRENİ- ATLEAKNNIO TLOEKJİNOVELOTJAİSVAERTIAMSAÖRĞIRMEINNİTYEOMREULMLERİ ÖĞRENME 7TTEAKSNAROILMOJVEİ 1. ÜNİTE Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü OECD’nin 2015 yılı rakamlarına göre Ar- Ge harcamalarına milli gelirlerinden en fazla pay ayıran ülkeler sırasıyla aşağıda verilmiştir. İsrail % 4,21 Finlandiya % 3,31 Avusturya % 2,95 Güney Kore % 4,15 Danimarka % 3,06 Almanya % 2,85 Japonya % 3,47 İsveç % 3,30 ABD % 2,73 Türkiye’nin Ar-Ge için ayırdığı pay ise % 0,95’tir. Sıralama Ülke Puan Ülkemizin bilim ve teknoloji 1 İsviçre 66,3 alanında olgunlaşması için bilim 2 İsveç 63,6 ve teknolojiyi ekonomik ve top- 3 Birleşik Krallık 61,9 lumsal faydaya dönüştürebilme 4 61,4 becerisini kazanması, Ulusal İno- 5 ABD 59,9 vasyon Sistemi’ni geliştirmesine 6 Finlandiya 59,2 bağlıdır. Bu da Ar-Ge Araştırma 7 Singapur 59,0 ve Geliştirme çalışmalarının art- 8 58,5 ması anlamına gelir. 9 İrlanda 58,3 10 Danimarka 57,9 KAMU Hollanda 39,0 KURULUŞLARI 42 Almanya Türkiye 2016 Küresel İnovasyon endeksi’nde İlk On Sırada Yer Alan Ülkeler ve Türkiye Türkiye’de bilim ve teknolojinin belirli bir politika ÜNİVERSİTELER ÖZEL çerçevesinde ele alınışı Planlı Dönem’le birlikte başla- SEKTÖR mış, 1963 yılında TÜBİTAK’ın kurulmasıyla bu konuda ilk kez üniversiteler dışında kurumsal bir yapı oluştu- SİVİL rulmuştur. Ar-Ge ve inovasyon bilincinin yaygınlaşma- TOPLUM sı ve Ulusal İnovasyon kültürünün gelişmesine yönelik KURULUŞLARI birçok kurum ve kuruluş Türkiye Araştırma Alanında çalışma yapmaktadır. Bu çalışmaların ekonomiye katkı STK sağlayacak dönütlerinin yeterli olmaması temel sorun olarak tanımlanabilir. Türkiye Araştırma Alanı 20 7TTEAKSNAROILMOJVEİ NTIEKTNEOKLNOOJLİOVJEİ VE TASARIMIN TEMELLERİ TASARIM ÖĞRENİYORUM Bilim insanları, bir yandan mevcut yaşamımızı kolaylaştıracak yeniliklere imza atarken bir yandan da yeni ya- şam alanları kurabileceğimiz gezegenler için çalışmalarını sürdürüyor. 2015- 2016 yıllarında ülkemizde ve dünyada bizleri heyecanlandıran birçok bilimsel gelişme yaşandı. Bunlardan birkaç tanesi aşağıda sıralanmıştır. Solar Impulse 2 Elektrikli arabaların 1. uçuş rekoru kırdı. 6. se­yir hâlindeyken Gü­neş enerjisiyle şarj olabilecekleri ça­lışan uçak yol yapıldı. Dünyanın en daya- 2. Kök hücreden atan 7. nıklı mikroskobik kalp dokusu eld­ e hayvanı su ayısının edildi. DNA’sını koruyan protein keşfedildi. Türk bilim insanı, 30 futbol sahası 3. cilt kanserini 10 sa- 8. büyüklüğündeki niyede teşhis eden teleskop evreni cihaz geliştirdi. dinliyor. 4. Tüyden hafif çe- 9. İTÜ öğrencileri 3D likten güçlü süper yazıcılar ile biyonik madde geliştirildi. uzuvlar üretip üc- retsiz dağıttılar. Türk bilim insanları, Türk Bilim Kadını 5. her kan grubuyla 10. Canan Dağdeviren uyuşan yapay kan “Giyilebilir kalp pili” üretti. buluşuyla Dünya seçildi. 21 YORUM LÜM 1 TEKNOLOJİ VE TASARIMI BÖ- ÖĞRENİ- ATLEAKNNIO TLOEKJİNOVELOTJAİSVAERTIAMSAÖRĞIRMEINNİTYEOMREULMLERİ ÖĞRENME 7TTEAKSNAROILMOJVEİ 1. ÜNİTE 11. Türk-İtalyan ortak ça- 17. Yeni bir dünya bulun- lışmasıyla Gök­türk-1 du. Uydusu fırlatıldı. Dünyanın ilk kuan- tum uydusu fırlatıldı. Görme engelli anne 12. Kuantum Madde ve 18. adayına 3D yazıcıyla ışığın, atom ve atom beb­ eğin baskısı hazır- altı seviyelerdeki dav- landı. ranışlarını inceleyen bir bilim 13. Fransa’da güneş 19. Mars yolculuğu için enerjili yollar uzayda sebze yetiş- yapılıyor. tirildi. Yapay zekânın yaz- 14. dığı roman neredey- 20. Türkiye CERN’e ortak üye oldu. se edebiyat ödülü alıyordu. 3D yazıcı ile 2 yaşın- 15. daki miniğe burun, 21. Aziz Sancar, Nobel bacakları olmayan Kimya Ödülü’nü aldı. köpeğe ise protez yapıldı. NASA, Mars’ta su 16. bulunduğunu ve 22. Laboratuvarda, yaşa- Mars’tan alınan toprak yan hücrelerden uzuv num­ unelerinin tarıma üretildi. elverişli olduğunu açıkladı. 22 7TTEAKSNAROILMOJVEİ ÖĞRENME ALANI TEKNOLOJİ VE TASARIMIN TEMELLERİ 2. ÜNİTE TEMEL TASARIM 2. ÜNİTE TEMEL TASARIM Konu TEKNOLOJİ VE TASARIM ÖĞRENİYORUM Kazanımlar 1. Sanat/tasarım elemanlarını açıklar. 2. Sanat/tasarım elemanlarını bir ürün üzerinde gösterir. 3. Tasarım ilkelerini bir ürün üzerinde göstererek açıklar. 4. Çevresindeki bir tasarım ürününü yeniden yorumlar. 5. Sanat/tasarım elemanlarını ve tasarım ilkelerini kullanarak bir tasarım oluşturur. Sanat / Tasarım Elemanları Aşağıdaki soruları sınıf arkadaşlarınızla tartışınız. Herhangi bir tasarımı çizerken kullandığınız sanatsal iletişim elemanları neler olabilir? Herhangi bir tasarımda dikkat çekmek için kullandığınız renkler neler olabilir? Renkleri umutlu ve umutsuz diye nitelendirseniz hangileri umutlu, hangileri umutsuz renklerdir? Ürün analizinde ürünün ne işe yaradığı, nasıl yapıldığı, kimler tarafından kullanıldığı gibi sorular sorarız. Sınıftaki herhangi bir eşyanın ürün analizini yapınız. Yandaki tasarımı inceleyerek sanat/tasarım elemanlarını tartışınız. 23 ÖĞRENME ALANI TEKNOLOJİ VE TASARIMIN TEMELLERİ 7TTEAKSNAROILMOJVEİ 2. ÜNİTE TEMEL TASARIM SANAT / TASARIM VE İLETİŞİM ELEMANLARI NOKTA Görsel anlatı- RENK Renk; ışığın YAZI Belirli bir mın temel ögele- cisimlere çarptık- yapısal dü- rinden tan sonra yan- YÖN zeyde, dile biridir. Objektif sıyarak görme dair görsel ÇİZGİ tanımı ile yer BİÇİM duyumuzda işaretlerin belirleyici bir işa- bıraktığı etkidir. kullanıldığı rettir. Noktanın İnsanlar üzerinde IŞIK bir tür ileti- yüzey üzerinde sıcak renkler uya- GÖLGE şim aracı. sayıları arttıkça rıcı, soğuk renkler ARALIK etkileri de ORAN ise gevşetici ve DOKU Belli bir nokta- değişik olur. dinlendirici etki ya göre olan yer, uyandırır. taraf; tutulacak, Göz nesneyi izlenecek yol, görürken el Dış görünüş, görüş, davranış çizgiyi gerçek- şekil; sanat ve biçimi. Bir şeyin leştirir. Çizgiyi yazın yapıtların- belli bir noktaya tanımlaya- da dış görünüş, baktığı yan. cak olursak; form. bir noktanın Işığı gölge ile dü- verilen doğrul- Yakışık olan şünmek gerekir, her tudaki uzantısı şekil, uygun şekil, ışık kaynağı bir gölge çizgidir. tarz. yaratır. Işığın kayna- ğı da önemlidir, yön İki şeyin Herhangi bir değiştikçe gölgeler de arasındaki şeyin benzeri; yön değiştirirler. Işık, açıklık, ara, koşulların ku- gölge oyunları ile canlı, mesafe. Sıra ruluş ve uyak dinamik bir kompozis- vakit. Uygun düzenlerine göre yon oluşturulabilinir. elveriş- olan dış görünü- li durum, şü, şekil. Tüm gör- fırsat. Evin sel nesnelerin iki bölümü Tasarımda nesnelerin karakteristik ya da iki oda birbiriyle olan ilişkisine birer dış yapıları arasındaki denir. Örneğin; cisimler çi- vardır. Nesne dar geçit, zilirken ya da resimleri ya- ve varlıkların geçenek, pılırken ya kendi üzerinde dış yapı özellik- koridor. bulunan parçalar birbiriyle leri ve bunların kıyaslanır ya da yakınında objektif etkileri 24 bulunan diğer cisimlerle dokuyu oluştu- kıyaslanarak birbirlerine rur. göre oranları büyüklük-kü- çüklük tespit edilir. 7TTEAKSNAROILMOJVEİ ÖĞRENME ALANI TEKNOLOJİ VE TASARIMIN TEMELLERİ 2. ÜNİTE TEMEL TASARIM Yukarıdaki resmi inceledikten sonra ana fikri bulunuz. Tasarımdaki fikrin etkisini artırmak için neler yapılmış belirleyiniz. Tasarım elemanlarının çizgi, renk, doku, mekan, biçim/form gibi nasıl kulanıldığını açıklayınız. 25 ÖĞRENME ALANI TEKNOLOJİ VE TASARIMIN TEMELLERİ 7TTEAKSNAROILMOJVEİ 2. ÜNİTE TEMEL TASARIM Çevre konulu çevre kirliliği, enerji tasarrufu, doğal enerji kaynaklarının kullanımı, su tasarrufu, kâğıt tasarrufu, vb. bir afiş hazırlayalım. Afişinizde kullandığınız tasarım elemanlarını hangi konuya dikkat çekmek için ne şekilde kullandığınızı yazınız Afişlerle ilgili bilgiyi sayfa 51’de bulabilirsiniz.. 26 7TTEAKSNAROILMOJVEİ ÖĞRENME ALANI TEKNOLOJİ VE TASARIMIN TEMELLERİ 2. ÜNİTE TEMEL TASARIM TASARIM İLKELERİ RİTİM TASARIM İLKELERİ Bütüniçindekiparçaların,renk,çizgi, şekil, doku veya desen gibi elemanlar- labirliktesağladığıuyumlutekrarlardır Müzik, gece-gündüz, kalp atışı vb.. Bu ritmik etki farklı veya zıt eleman kullanımlarıyla da sağlanabilir. HARMONİ VURGU Bir bütünün parçaları arasındaki uy- Tasarımdagözalıcıolanodaknokta- sıdır. Bu da renk, şekil, form veya diğer lu, dengeli ve düzenli dağılım ile tasa- elemanlarla sağlanabilir. Boyut, yerle- rımın her noktasında bütünlükte bir şim, şekil, renk veya çizgilerin kullanı- dikkat oluşturur. Kullanıcıda akış veya mıyla vurgulanacak kısım daha etkili eylem hissi oluşturur Bir giysideki ku- sunulur. Düz bir kıyafet üzerine takılan maşın modele, düğmenin kumaşın do- kolyeyadabirmetindegösterilenkoyu kusuna, rengine uygun olması gibi.. renkli bölüm dikkati oraya çeker. ORAN BÜTÜNLÜK Bir parçanın diğer parçalarla ve bü- Bir tasarımı oluşturan bütün par- tünleolanilişkisi,tasarımdakielement- çalarda aradığımız bütünsel uyumdur. lerin boyut çerçevesinde birbirleri ile Elemanlar arasındaki uyumda kendine olan ilişkisidir. Estetik görünüme kat- has bir uslüp vardır. Kullanılan bu dil, çizgi, renk, malzeme veya doku gibi estetik bir orana sahiptir Bir binadaki elemanların tutarlı ve dengeli kullanı- pencerelerin sayısı, büyüklüğü.. bulunduğubirodadaklasikperdelerol- malıdır. DENGE ÇEŞİTLİLİK Dengehâliparçalarınbütüniçindeki Değişiklikvezıtlıklarıiçerentasarım kararlılığınıngösterilebilmesiiçineşit ilkesidir. Çeşitlilik, tasarımın farklı du- olarak dağılımının sağlanmasıdır. Bü- rum, form, şekil, farklılık, vurgu, farklı tünü oluşturan parçalar arasında renk, boyut ve oranlarındaki kalite veya du- yön, biçim, oran bütünlüğü olmalıdır. rumudur. 27 ÖĞRENME ALANI TEKNOLOJİ VE TASARIMIN TEMELLERİ 7TTEAKSNAROILMOJVEİ 2. ÜNİTE TEMEL TASARIM Yukarıdaki ürünü tasarım ilkeleri açısından değerlendiriniz. Yani denge, ritim, vurgu, hareket, birlik, çeşitlilik, oran –orantı, kavramlarına göre tasarımı yorumlayınız. 28 7TTEAKSNAROILMOJVEİ ÖĞRENME ALANI TEKNOLOJİ VE TASARIMIN TEMELLERİ 2. ÜNİTE TEMEL TASARIM Kullandığınız herhangi bir ürün üzerinde şeklen ya da işlevsel değişiklik yapınız. Oluşturduğunuz tasarımın farklı ve özgün taraflarını çizim üstünde gös- teriniz. Kâğıt, karton, yapıştırıcı ile kesme, katlama, birleştirme yöntemleri ile tasarımı gerçekleştiriniz. 29 ÖĞRENME ALANI TEKNOLOJİ VE TASARIMIN TEMELLERİ 7TTEAKSNAROILMOJVEİ 2. ÜNİTE TEMEL TASARIM Tamamladığınız tasarımın ürün analizini aşağıdaki soruları cevaplayarak yapınız. 1. Kullanıcılar için uygun mu? Güvenli mi? 2. Üretiminde hangi malzemeler kullanılmış? 3. Nasıl üretilmiş? Hangi araçlar kullanılmış? 4. Ağırlığı ne kadar? Boyutları nasıl? 5. Nasıl Çalışıyor? Taşınıyor mu? 6. Hangi parçalardan meydana gelmiş? Nasıl birleştirilmiş? 30 II. ÖĞRENME ALANI TASARIM SÜRECİ VE TANITIM 1. ÜNİTE TASARIM ODAKLI SÜREÇ 2. ÜNİTE BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM Eğitim gerçeklerin öğretilmesi değil; düşünmek için aklın eğitilmesidir. Albert Einstein 31 YORUM LÜM 1 TEKNOLOJİ VE TASARIMI BÖ- ÖĞRENİ- ÖĞRENME ALANI TASARIM SÜRECİ VE TANITIM 7TTEAKSNAROILMOJVEİ 1. ÜNİTE TASARIM ODAKLI SÜREÇ 1. ÜNİTE TASARIM ODAKLI SÜREÇ Konu TASARIM ODAKLI SÜREÇ Kazanımlar 1. Tasarım sürecinin bir problem tanımlama ve çözüm önerme süreci olduğunu açıklar. 2. Günlük hayatta karşılaşılan bir sorun veya ihtiyacı “tasarım problemi” şeklinde ifade eder. 3. Belirlediği probleme yönelik çözüm önerileri geliştirebileceğini fark eder. 4. Tasarım sürecinin araştırma basamaklarını söyler. 5. Tasarım geliştirme kriterlerini söyler. 6. Tasarım oluşturulurken kullanıcı, malzeme, uygulama ve çevre faktörlerinin önemini açıklar. 7. Tasarımı oluşturmak için gerekli aşamaları açıklar. 8. Teknoloji ve tasarım uygulamalarında uyulması gereken güvenlik önlemlerini söyler. 9. Tasarım ürünlerinin üretim süreçlerini açıklar. 10. Taslak, model, maket ve prototip kavramlarını örnekleyerek açıklar. 11. Kullanımı tamamlanmış ürünlerin ikincil amaçlar için kullanımını araştırır. 12. Tasarımı değerlendirme kriterlerini açıklar. 13. Tasarımı değerlendirdikten sonra elde ettiği verilerden hareketle tasarımını yeniden yapılandırabileceğinin farkına varır. 14. Tasarımını kullanıcıya ulaştırmak üzere tanıtım ve pazarlama imkânlarını açıklar. Bu ünitede iyi bir tasarım yaparken izlememiz gereken bilimsel süreçleri sorunun tespitinden ürünün maket ya da protipinin oluşumuna kadar geçen aşamaları öğreneceğiz. Bu aşamalara geçmeden önce aşağıdaki soruları sınıfta tartışalım. • Bu güne kadar hiç tasarım yaptınız mı? ....................................................................................................................................................................... • Tasarımınızda izlediğiniz yol nasıldı? ......................................................................................................................................................... • Tasarımınızı bilimsel yöntemlerle yaptığınız söylenebilir mi? ...................................................................................................................................................................... • Sizce iyi bir tasarımcının özellikleri nelerdir? ..................................................................................................................................................................... • Maket ya da prototip kavramlarını hiç duydunuz mu? ..................................................................................................................................................................... • Bir ürünü satın almadan önce nelere bakarsınız? ...................................................................................................................................................................... 32 7TTEAKSNAROILMOJVEİ ÖĞRENME ALANI TASARIM SÜRECİ VE TANITIM 1. ÜNİTE TASARIM ODAKLI SÜREÇ DBÖÜİLĞŞİMRÜENSNMEELELYİMİ TASARIM SÜRECİNDEKİ TEMEL BASAMAKLAR UYGULAMA Tüm aşamaları 5. Adım başarıyla sona erdirme, ta­ sarımın hazır hâle gelmesi. 4. Adım ÇÖZÜM BULMA Sorunu ortadan kaldı­ racak olasılıklar hakkında bir karara var­ ma ve araştırmayı sona erdirme. 3. Adım YARATICILIK VE BULUŞ SÜRECİ Toplanan verilerle çözümü sağlayacak buluşun tasarlanması. Hipotez geliştirme Bu aşama en önemli aşamadır.. 2. Adım BİLGİ TOPLAMA Soruna ve çözüme yönelik önceki araştırma­ lar ve örnek olaylara dayanarak bilgi toplama. 1. Adım PROBREMİ TANIMLAMA Çözüm üretilecek olan problemin ne olduğunu anlama, sorunun kaynağını ince detaylarına kadar öğrenme. 33 YORUM LÜM 1 TEKNOLOJİ VE TASARIMI BÖ- ÖĞRENİ- ÖĞRENME ALANI TASARIM SÜRECİ VE TANITIM 1. ÜNİTE TASARIM ODAKLI SÜREÇ 7TTEAKSNAROILMOJVEİ DBÖÜİLĞŞİMRÜENSNMEELELYİMİ TASARIM SÜRECİ VE TANITIM TASARIM PROBLEMİ ÖNERİ GELİŞTİRME- TANIMLAMA ARAŞTIRMA Problem, giderilmek istenilen her Problemi doğuran nedenler ve türlü güçlüktür. İstenmeyen ve çözüm problemin çözüm yolları araştırıla­ bekleyen du­r­umdur. Bir durumun prob­ rak hipotez ortaya konmalıdır. lem olarak tanımlanabilmesi için iki ko­ şulu taşıması gerekir Sorunun çözümüne yönelik ilk düşünceler, geçmiş bilgi ve birikim­ Kişide rahatsızlık uyandırmalı. Birden lere dayalı olarak listelenmelidir. fazla çözüm yolu olmalıdır. Bu aşamada farklı kaynaklar­ Bu aşamada günlük yaşamda karşıla­ dan toplanan veriler değerlendirilir. şılan birden fazla problem listelenir. Araştırma sonuçları analiz edilir. Daha sonra bir sorun veya ihtiyaç Araştırmacının kendi görüşlerini “tasarım problemi” olarak tanımlanır. ifade ettiği geçici çözüm Hipotez tanımlanır. PTRAONBILMELMAİMA ÖNERİGELİŞTİRME-ARAŞTIRMA GÖRSELLEŞTİRME GÖRSELLEŞTİRME Problemin kendisinin ya da öne­ rilerin görsel tasarım elemanlarını kullanarak ifade edilmesidir. Görsel­ leştirme yazarak, çizerek, maketini yaparak olabileceği gibi bilgisayar programlarından yararlanılarak da yapılabilir. Görselleştirmede ayrıntı ne kadar çok olursa projenin anlaşılabilirliği o kadar iyi olur. 34 7TTEAKSNAROILMOJVEİ ÖĞRENME ALANI TASARIM SÜRECİ VE TANITIM 1. ÜNİTE TASARIM ODAKLI SÜREÇ DBÖÜİLĞŞİMRÜENSNMEELELYİMİ TASARIM SÜRECİ VE TANITIM PLANLAMA UYGULAMA Mevcut tasarım önerisinin geliştirildi­ Tasarımı oluşturmak için ugula­ ği üretime dönük her aşamanın netleşti­ ma basamaklarının belirlendiği aşa­ rildiği aşamadır. madır. Üretim, planlama, çevre, sür­ dürülebilirlik, geri dönüşüm, model Planlama yaparken ergonomi, estetik, ve prototip geliştirme gibi uyglamalı özgürlük, yenilikçilik, işlevsellik gibi kul­ süreçler yaşanır. Geri dönüşüm ko­ lanıcı ihtiyaçlarını karşılayıcı niteliklere nusuna girilir. Günlük hayatta kulla­ özen gösterilmelidir. Ayrıca kullanılacak nılan ürünlerin ambalajlar vb. dönü­ malzemelerin dayanıklı olmasına, kolay şümü ve tekrar kullanımı hakkında bulunabilmesine geri dönüşüme uygun araştırma yapılması beklenir. ve ekonomik olmasına dikkat edilmelidir. UYGULAMA PLANLAMA DEĞERLENDİRMEVESUNMA DEĞERLENDİRME VE SUNMA Gerçekleştirilen tasarımın; etkili­ lik, verimlilik, kullanıcı memnuniyeti bakımından incelenmesi amaçlanır. Tasarım; özgünlük, işlevsellik, yapı­ labilirlik ve sürdürülebilirlik açıların­ dan değerlendirilir. Tasarlanan ürün hakkında görsel ve sözel olarak su­ num yapılır. 35 YORUM LÜM 1 TEKNOLOJİ VE TASARIMI BÖ- ÖĞRENİ- ÖĞRENME ALANI TASARIM SÜRECİ VE TANITIM 7TTEAKSNAROILMOJVEİ 1. ÜNİTE TASARIM ODAKLI SÜREÇ TASARIM PROBLEMİNİ TANIMLAMA Tasarım süreci bir problemi tanımlama ve çözüm önerme süre­ cidir. Bilimsel bir tasarımda problemi iyi tanımlamak, araştırmak, de­ ğerlendirmek yani en iyi şekilde anlamak gerekir. Problem; kişiyi rahatsız eden, çözüm bekleyen, giderilmek isteni­ len her türlü güçlük olarak tanımlanmıştı. Siz de çözmek istediğiniz problemleri listeleyip bunlardan en çok ilginizi çekeni tasarım prob­ lemi olarak belirleyiniz. Problemler Çözülmek istenilen problem Problemeyönelikmevcutçözümyadaçözümlerinaraştırılmasıveaçıklanması. Bu aşamada mevcut çözümün eksik taraflarını, sizi rahatsız eden yanlarını belirle- yiniz. 36 7TTEAKSNAROILMOJVEİ ÖĞRENME ALANI TASARIM SÜRECİ VE TANITIM 1. ÜNİTE TASARIM ODAKLI SÜREÇ PROBLEME YÖNELİK ÇÖZÜM ÖNERİLERİ GELİŞTİRME Soruna ve çözüme yönelik araştırmalar ve örnek olaylara dayanarak bilgi topla­ ma tasarım sürecinin ikinci aşamasıdır. 1. Bu aşamada problemi doğuran nedenler ve araştırılan mevcut çözüm yolları değerlendirilir ve geçici çözüm önerileri ortaya konur. 2. Sorunun çözümüne yönelik ilk fikirler geçmiş bilgi ve birikimlerine dayalı ola­­ rak listelenir. Burada çeşitli kaynaklardan yararlanılır. İnsani kaynaklar, İnternet, an­ siklopediler, deneyimler, vb. incelenir. 3. Yapılan araştırma sonuçları değerlendirilir, analiz edilir. 4. Araştırmacının kendi görüşlerini ifade ettiği geçici çözüm hipotez belirlenir. Bu bölüm yaratı­ cılık ve buluş sürecidir. 1. Problemin çözümüne yönelik geliştirdiğiniz önerileri sıralayınız. 2. Çözüm önerilerinizin daha önce yapılıp yapılmadığını, uygulanabilirliğini bilimsel araştırma basamaklarını takip ederek araştırınız. Araştırma sonuçlarını analiz ediniz. 3. Analiz sonuçlarına dayanarak probleme yönelik geçici çözüm önerisini hipotezi yazınız. 37 YORUM LÜM 1 TEKNOLOJİ VE TASARIMI BÖ- ÖĞRENİ- ÖĞRENME ALANI TASARIM SÜRECİ VE TANITIM 1. ÜNİTE TASARIM ODAKLI SÜREÇ 7TTEAKSNAROILMOJVEİ DBÖÜİLĞŞİMRÜENSNMEELELYİMİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA BASAMAKLARI Araştırılacak Sorunun Saptanması dçdçömaeosuenlenkBvraaeAçuinrsrrmiçmeralııem,naömhylzşıizad,eibtaiüotzıasmrisfmd­rirıiıyilzzeajavieipnnbkeeybtaisrdeoilsryeelorel,ıçulkcalabnioeırr,nvlokaokaektelrlşpuaımsalystarnrosııanaor nin büyük olması gerekir. imçprmseaanrPsoalrroVmeiaalilannabığrnalşcunvlirtAytesAaç,ısbeıçaakmrrkraauezağmsgaeyçleraşıalşuesmaııçatlmmktirnymıenırçırvmsvevaımemnaadoeteçekaşkeunaaolaalrevruaıüllndm Araştırma problemi kesin ve açık bir şekilde ifade edilmelidir. 38 7TTEAKSNAROILMOJVEİ ÖĞRENME ALANI TASARIM SÜRECİ VE TANITIM 1. ÜNİTE TASARIM ODAKLI SÜREÇ DBÖÜİLĞŞİMRÜENSNMEELELYİMİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA BASAMAKLARI A RA ŞT I R M A Araştırmanın Uygulanması Doğru toplanmış verilere dayanan kararlar doğru yola ve başarıya, eksik veya yanlış toplanmış verilere dayanan kararlar ise yanlış yola ve başarısızlığa götürür. Veriler, güvenilir, doğru, kullanılabilir, yararlı ve eksiksiz olmalıdır. Konuyla ilgili kaynak kitaplardan, der­ gilerden, İnternet’ten, insanlardan ve ku­ rumlardan bilgi toplanmalıdır. Kaynakların güvenilir olmasına özen gösterilmelidir. M D EĞ E R L EN D İ R ME Araştırma Sonuçlarının Sunul­ Araştırma Sonuçlarının Değerlendirilmesi ması Bu aşamada probleme en uygun çözüm yolu seçilir Araştırmanın sonuçlarının, ve analizler buna göre yapılır. özet, yargı ve önerilerinin verildi­ Toplanan veriler amaca uygun bir biçimde sınıflan­ ği sonuç bölümüdür. dırılır. Araştırmanın birinci ve ikin­ Bu aşamada elde edilen tüm araştırma sonuçlarının ci bölümlerinde yer alan bilgile­ rin, genel bir değerlendirilmesi saptanması ve araştırmanın özetlenmesi gerekir. yapılır. Araştırmadan bir sonuç çı­ kartılarak bu sonuçlara dayanan önerilerde bulunulur. 39 YORUM LÜM 1 TEKNOLOJİ VE TASARIMI BÖ- ÖĞRENİ- ÖĞRENME ALANI TASARIM SÜRECİ VE TANITIM 7TTEAKSNAROILMOJVEİ 1. ÜNİTE TASARIM ODAKLI SÜREÇ TASARIM GELİŞTİRME KRİTERLERİ Taslak önerinin ilk hâlinin çizimini yapınız ve ayrıntıları çizim üzerinde gösteriniz. Benzer özellikteki ürünlerle kendi çözümümü­ zü kıyaslayarak fikrimizin üstün yanlarını sıralayalım ve sınıftaki arkadaşlarımı­ za bu aşamaya kadar olan projeyi sunalım. Taslak önerinizi çeşitli kaynaklardan yararlanarak aşağıdaki özellikler açısından araştırıp araştırma sonuçlarını ve kaynaklarını kaydediniz Özgünlük, ergonomiklik, işlevsellik, uygulanabilirlilik, kullanım ve bakımının kolaylığı, estetiklik ve sadelik, kullanılacak malzemelerin geri dönüşüme uygunluğu, vb.. 40 7TTEAKSNAROILMOJVEİ ÖĞRENME ALANI TASARIM SÜRECİ VE TANITIM 1. ÜNİTE TASARIM ODAKLI SÜREÇ TASARIM GELİŞTİRME KRİTERLERİ Taslak tasarımı geliştirme sürecinde aşağıdaki kriterlerin tasarımı­ nızdaki durumları sorgulanmalıdır. Bu sorgulamaları yaptıktan sonra üçüncü aşama olan taslak önerinin açıklanması bölümüne geçebilirsiniz. Ergonomik mi? Ergonomi; insanın makine ve çevre ile olan uyumunu doğal ve teknik olarak araştırma ve geliştirme çalışmaları topluluğudur. Tasarımınız ergonomik mi? Estetik mi? Estetik; sanatla, güzellikle ve tatla ilgilenen felsefe dalıdır. Tasarımınız estetik mi? Özgün-Yenilikçi mi? Tasarımınız bir buluş sonucu ortaya çıkmış, nitelikleri bakımından benzer­ lerinden ayrı ve üstün olan bir tasarım mı? İşlevsellik; objenin kullanılan olaya, duruma göre işe yarar olması demektir. Tasarımınız işlevsel mi? Yalın; Tasarımınız karmaşık olmayan, kolay anlaşılan, gösterişsiz, süssüz, sade bir yapıda mı? Tasarımınızın bakımı kolay mı? Tamir edilebilir mi? Yapımda kullanılacak malzemeleri kolay bulunabilir ve dayanıklı malzemeler mi? Kullanılacak malzemeler ekonomik ve geri dönüşüme uygun mu? 41 YORUM LÜM 1 TEKNOLOJİ VE TASARIMI BÖ- ÖĞRENİ- ÖĞRENME ALANI TASARIM SÜRECİ VE TANITIM 7TTEAKSNAROILMOJVEİ 1. ÜNİTE TASARIM ODAKLI SÜREÇ TASARIM GELİŞTİRME KRİTERLERİ Taslak öneride kullanılacak yöntem ve tekniklerle malzemelerin tespitini yapmadan önce mevcut çözümlerde kullanılan yöntem ve tekniklerle malzemeleri araştıralım ve yazalım. Kullanılan yöntemler ve teknikler Kullanılan araç gereçler Şimdi de kullanacağınız malzeme, yöntem ve teknikleri sıralayınız. Kullanılacak Yöntem ve teknik Kullanılacak araç ve gereçler Kullanılacak araç ve gerecin maliyeti 42 7TTEAKSNAROILMOJVEİ ÖĞRENME ALANI TASARIM SÜRECİ VE TANITIM 1. ÜNİTE TASARIM ODAKLI SÜREÇ MAKET – MODEL - PROTOTİP Model; bir konunun temsilen yapılan, bazı özelliklerini anlatan, üç Maket-Model Yapımı boyutlu tipik ve küçük ürün parçalarına verilen isim. Bir sistemi ince­ lemek üzere o sistemin basit bir örneğinin yapılmasıdır. İlimde, eği­ timde, mühendislikte ve endüstride kullanılan modeller vardır. Model, genellikle aslından küçük olur. Mesela Güneş sistemini sembolize eden model oldukça küçüktür. Bunun tam tersine, maddenin moleküler ya­ pısını temsil eden model ise çok büyüktür. Topografik modeller, aslın dıştan görülen özellikleri, belli bir ölçekle küçültülerek yapılır. Uçak, otomobil ve gemi yapımında modelcilik başlı başına bir konudur. Tasarlanan resimler çizildikten sonra bu resimlerden ya­ rarlanılarak belli ölçekte model yapılır. Model, yapımcıya üç boyut­ lu düşünme imkanı tanır. Maket, bir projenin anlatımında çoğu zaman olmazsa olmazlar­ dan biridir. Tasarımın üç boyutlu görülmesine olanak sağlamakla beraber, aynı zamanda tasarımcının / tasarımcı adayının üçbo­ yutlu düşünebilme, hayal gücünü şekillendirebilme, çizimlerindeki ürünü ölçekli bir şekilde küçülterek gerçeğe en yakın görünümü elde edebilmesi gibi yeteneklerini de yansıtır. Maketin taslaktaki ürünle olan benzerliği çok önem­ lidir. Bunun için ölçülerde hata yapılmamalıdır. Maket, taslaktaki ürünün ölçülerini göz önünde bulundurarak belirli bir ölçekle yapılmalıdır. Prototip Prototipleme, imalatı yapılacak ürünün, imal edilmeden önce, elle tutulur en ilkel şeklinin oluşturulması olarak tanımlanabilir. Bu şekle de o ürünün prototipi denir. Prototip, tasarım aşamasından sonra gelir. Mantık olarak malzeme seçiminden önce prototipleme yapılır. Böylece seçilecek malzemeler daha sağlıklı ve doğru şekilde kararlaştırılmış olur. Prototipleme yöntemi ile giderilen sorunlar, sıkıntılar ile üretim basamağında hiçbir sorunla karşılaşılmaz ya da bu sorunlar en aza indirgenir. Parçalar arasında fark yaratmak için her parça ken­ dine has renklerle boyanır. Böylece prototipin görünümünün daha anlaşılır olması sağlanır. Tasarımcılar artık model, maket ve prototip yaparken 3D yazıcılardan yardım almaktadırlar. Bilgisayarda çizilen tasarımlar 3D yazıcılar sayesinde ölçeklendirile­ rek 3 boyutlu çıktıları alınmaktadır. 3 boyutlu yazıcılarda, normal yazıcıların aksine sadece kâğıt değil; plastiğin her türü, seramik tozu, metal tozu, metal görünümlü akrilik, altın ve platin gibi malzemeler kullanılmaktadır. Üretilecek ürün 3 boyutlu tasarım programları CAD ya da 3 boyutlu tarama sistemleri ile bilgisayar datası oluşturulur. Daha sonra baskıya baskı işleminde obje katmanlar hâlinde üst üste serilerek oluşturulur. Bu yolla her türlü 3 boyutlu projenin elle tutulur gör­ seli kısa zamanda elde edilerek tasarımcıya hatalarını görme adına fikir vermekte ve işlerini kolaylaştırmaktadır. 43 YORUM LÜM 1 TEKNOLOJİ VE TASARIMI BÖ- ÖĞRENİ- ÖĞRENME ALANI TASARIM SÜRECİ VE TANITIM 7TTEAKSNAROILMOJVEİ 1. ÜNİTE TASARIM ODAKLI SÜREÇ TASARIMI OLUŞTURMA AŞAMALARI PLANLAMA Planlama aşamasında çözüme yönelik yapılan araştırmalar göz önüne alınır ve tasarım iyileştirilir, geliştirilir. Tasarımınızı ne şekilde gerçekleştireceksiniz? Maket, model ya da prototip Bu doğrultu­ da tasarımınızın son hâlini çiziniz. Birleştirilecek parçaları yan yana çizerek gösterirseniz uygulamanız daha kolay olacaktır. 44 7TTEAKSNAROILMOJVEİ ÖĞRENME ALANI TASARIM SÜRECİ VE TANITIM 1. ÜNİTE TASARIM ODAKLI SÜREÇ UYGULAMA Bu aşamada tasarımın yapım aşamalarını öncelik sırasına göre belirlemeniz işlerinizi kolaylaş­ tıracak ve zaman kaybını önleyecektir. Ayrıca işlem basamaklarını sıralarken uygulama takvimini de belirlemeyi unutmayalım. Yani hangi aşama ne kadar sürecek, ne zaman başlayıp ne zaman bitirilecek gibi. Tasarımınızı güvenlik önlemleri­ ne dikkat ederek gerçekleştiriniz. 45 YORUM LÜM 1 TEKNOLOJİ VE TASARIMI BÖ- ÖĞRENİ- ÖĞRENME ALANI TASARIM SÜRECİ VE TANITIM 1. ÜNİTE TASARIM ODAKLI SÜREÇ 7TTEAKSNAROILMOJVEİ İŞ GÜVENLİĞİ maTse ıkİgnşeogrleoükjvieevnnelgitğüaivsieaçrninılmikyauösynaglekumlalaylmeıcraiınlvai resıınrudaylaaayruıayclıuımlt­a.­ gölytEavvyödzakloÜrıeğaseleeikılılnuttkklnliniblaıeltddlienkl bİaşeraliaççlilanarraıi,smitşeaunrtie lklaonrıulmnmalıa­ ubkMnaireuzlsatelulearlkmrıanalhıımnnadsiastılğaeıdılnı% d Çmm AvLeDYIMĞERIANİLNZTEEAMKKOIEMYNİ KDckueaiknnzkddaaliaatbsrkaiızanşlzıinykaı,azmbraailelgkayuinsdlmilaza lanabileceğini unutmayınız. Herhangi bir kaza-yaralanma durumunda hemen öğretmene bildiriniz. TATDUETÜTÖMZULEİZNYNUVELZEYİ İ İŞE BAŞLAMADAN GÜVENLİK TEDBİRİNİ AL 46 7TTEAKSNAROILMOJVEİ ÖĞRENME ALANI TASARIM SÜRECİ VE TANITIM 1. ÜNİTE TASARIM ODAKLI SÜREÇ GERİ DÖNÜŞÜM GERİ DÖNÜŞÜM NEDEN ÖNEMLİ Yeniden değerlendirilebilme im­kânı olan atıkların çeşitli kim­ yasal ve/veya fiziksel işlemler­ den geçirilerek ikinci bir ham maddeye dönüştürülmesi son­ rasında tekrar üretim sürecine dahil edilmesine geri dönüşüm denir. Geri dönüşüm bu kadar önemliyken Doğal GERİ Atık okulda kullanımı tamamlanmış ürünlerin kaynaklarımız DÖNÜŞÜM miktarı ikincil amaçlar için kullanımını düşündü­ azalır. nüz mü? korunur. Geri Enerji dönüşümle tasarrufu ekonomiye sağlanır. katkısağlanır. Giysi Toplama Kutusu Projemizi yaparken dönüştürülebilir atık malzemelerimizi geri dönüşüm için kullanalım. 47 YORUM LÜM 1 TEKNOLOJİ VE TASARIMI BÖ- ÖĞRENİ- ÖĞRENME ALANI TASARIM SÜRECİ VE TANITIM 1. ÜNİTE TASARIM ODAKLI SÜREÇ 7TTEAKSNAROILMOJVEİ Bu aşamada, tasarım modele uygun olarak geliştirilip uygulan­ dıktan sonra önceden belirlenmiş hedeflere ulaşmadaki yeterlilik değerlendirilir. Ürün değerlendirmede geliştirilen materyalin uy­ gulamadan sonraki etkililiği hakkında bilgi toplanmaktadır. Tasarımınızı model ve ilk örnek sınıftaki arkadaşlarınıza sunarak uygunluğunu değerlendiri­ niz. Etkinlik sonucunda ortaya çıkan tasarımın belirlenen sorunu ne oranda çözdüğünü, tasarımın genel özellikleri taşıyıp taşımadığını aşağıdaki soruları cevaplayarak değerlendirelim. Sorunu çözümledi mi? Kullanıcı ihtiyaçlarını karşılıyor mu? Birleştirme ve şekillendirme teknikleri ne kadar uygun? Kullanılan araç gereçlerin avantaj ve dezavantajları neler? Benzerlerine göre üstün yanları neler? Model ya da prototip üretime uygun mu? Hangi özelliklerinin değiştirilmeye ihtiyacı var? 48

teknoloji tasarım engelliler için icatlar 7 sınıf kolay